‘Staat van de natuur’ in plaats van KDW uiterst complex

De Kritische Depositiewaarde (KDW) moet uit de stikstofwet, vinden velen, inclusief demissionair minister Christianne van der Wal. Om uit te zoeken wat dan wel een goede manier is om de natuurdoelen in de wet te verankeren, stelde ze een werkgroep in. Een brede selectie aan belangenbehartigers in de landbouw en natuur mag meedenken over een alternatief voor de KDW als doel in de Wet natuurbescherming (Wsn).

Minister zet zoektocht uit

De eerste fase van deze werkgroep zit er inmiddels op. Daaruit blijkt dat er nog veel werk zit voordat een alternatief op tafel ligt. Duidelijk is in ieder geval wel dat het complex is. Het is nu aan de minister van Natuur en Stikstof om te besluiten of en hoe ze verder wil met de zoektocht naar een alternatief voor de KDW.

In de werkgroep zijn ook andere voorstellen besproken, bijvoorbeeld ook de suggestie van Farmers Defence Force en een plan van Natuurmonumenten & Vogelbescherming. Beide zijn afgeschoten. Het FDF-voorstel voor een ‘Stikstof depositiewaarde’, waarbij er een nieuw emissieplafond wordt ingesteld op basis van de vergunningen op 29 mei 2019, is juridisch niet haalbaar, is de conclusie. Dit is omdat er geen koppeling is met de Habitatrichtlijn, de Europese regels voor natuur waar de doelen op gebaseerd zijn. Daarbij is de ‘ambitie’ onder dit voorstel lager, oftewel, er wordt minder natuurverbetering geboekt dan eerst. Dat gaat in tegen de wens van de minister voorafgaand aan het proces: “We hebben ons te houden aan de Vogel- en Habitatrichtlijn en het verbod op verslechtering van de natuur. Dat betekent dus wel dat de natuurdoelen blijven staan, ook als de KDW verdwijnt. De ambitie blijft hetzelfde, de manier van monitoren kan anders”, aldus de minister in februari dit jaar.

Alternatief voor staat van de natuur

Waar een meerderheid van de werkgroep wel verder mee wil, is een alternatief dat de staat van de natuur centraal stelt. Milieuorganisatie MOB van Johan Vollenbroek ziet echter niets in dit alternatief, net als onderzoekscentrum B-ware.

Met het alternatief wordt bedoeld dat het behalen van de instandhoudingsdoelstellingen (ISHD) van de Natura 2000-gebieden als uitgangspunt neemt, in plaats van de in de Wsn opgenomen eenzijdige focus op stikstof. Het doel wordt dan om in een nader te bepalen percentage van het N2000-areaal de instandhoudingsdoelen te halen in een nader te bepalen jaar. In dit geval gaat het om alle N2000-gebieden, niet alleen de stikstofgevoelige, zoals nu in de wet staat.

Wensen en voorstellen

Dit sluit aan bij de wensen en voorstellen van velen die zich bezighouden met het stikstofbeleid. Eenzelfde voorstel staat ook in de initiatiefnota van de BBB en JA21, ook belangenbehartigers NAJK en Agractie kwamen al een met dit idee naar voren.

Hoe dit alternatief standhoudt bij de rechter en hoe die gunstige staat van instandhouding gemeten moet worden, moet nu verder onderzocht worden. De ecologische analyses zullen hier naar verwachting een rol in spelen. Duidelijk is wel dat het alternatief veel ingewikkelder uitvoerbaar is. Het zal meer werk vergen, vooral voor provincies. Daardoor zal het waarschijnlijk ook langer duren voordat het wetsvoorstel klaar is om ingediend te worden.

Deelnemers aan de werkgroep zijn Agractie Nederland, B-Ware, Federatie Particulier Grondbezit (FPG), IPSN/IPO, LNV, MOB / Vereniging Leefmilieu, Natuurmonumenten, Nederlandse Melkveehouders Vakbond, Staatsbosbeheer en Vogelbescherming. LTO Nederland bedankte voor deelname aan de werkgroep, maar is wel om input gevraagd.