‘Prima? Hoezo gaat het prima?’

Het was niet niks wat Jan den Boer onlangs in Boerderij allemaal vertelde. Dat hij min of meer boer moest worden omdat de andere kinderen in het gezin niet wilden. Hoe hij vervolgens klem kwam te zitten tussen de wens om zijn ouders te plezieren en zichzelf. Hoe hij in de melkput stond te huilen van ellende maar er met niemand over sprak.

Sterker nog, wie vroeg hoe het ging kreeg een zonnige glimlach en de verzekering dat het prima ging. Niet dus. Hij raakte meermaals depressief. Tot hij het bedrijf verkocht. Toen verdwenen de klachten als sneeuw voor de zon.

Maar wat was het moeilijk om die knoop door te hakken en wat was de prijs hoog. Afijn, lees het hele verhaal eens terug, zou ik zeggen. Ik denk dat iedereen er wel iets in herkent. Een soort onbestendig gevoel dat je niet direct thuis kunt brengen misschien. Of niet wilt, want dan moet je er ook iets mee. Een ander de schuld geven, helpt niet.

Velen tobben wat af

Harder werken om dat gevoel maar kwijt te raken is een veelgebruikte strategie, maar problemen verdwijnen er niet door. Was het maar waar, dan was er geen boer die zorgen of tobberijen had.

De werkelijkheid is anders. Velen tobben wat af, maar spreken zich niet uit over wat zich diep in hen afspeelt. En dan is het wachten tot het misgaat. Linksom of rechtsom, emoties wreken zich als je ze niet onder ogen komt. Ze wringen zich een weg naar boven en kunnen enorm in de weg zitten. Wie heeft er nooit een samengeknepen maag gehad omdat de spreekwoordelijke steen erin zat? Wie heeft nooit nachtenlang liggen woelen omdat het maar bleef spoken in de bovenkamer? Ik wel in elk geval.

En het gekke is, als je dat hardop uitspreekt, dan krijg je nooit de reactie dat je een stomkop bent. Juist niet. Het roept herkenning op, anderen blijken ook regelmatig slecht te slapen. Het is niet meteen een oplossing maar het scheelt wel. Gedeelde smart is halve smart. Probeer het maar eens.

Misschien ligt de oplossing in stoppen

De vervolgstap is natuurlijk: wat ga je eraan doen? Jan deed er jaren over om tot een besluit te komen. Hij had iemand anders nodig die hem het laatste zetje gaf bij een beslissing die hij eigenlijk al had genomen. Hij verkocht het bedrijf; sindsdien is hij weer zijn joviale zelf.

Ik wil hier geen pleidooi houden om net als hij te stoppen met boeren als je niet lekker in je vel zit. Maar als er steevast zaken zijn waar je ongelukkig van wordt, dan is het belangrijk om die onder ogen te zien. Misschien ligt de oplossing inderdaad in stoppen. Misschien is de oplossing dat je wel doorgaat maar op een andere manier. Met personeel, een tweede tak of een baan buiten de deur. Zoveel boeren, zoveel mogelijkheden, maar die zullen nooit het licht zien als je blijft zeggen dat het prima gaat terwijl dat niet zo is.

Lees ook: ‘Deze soap had best echt kunnen zijn’