‘Overheid vertilt zich aan te ambitieuze doelen’

“Eerst word je als varkenshouder op deze locatie aangewezen als grote vervuiler, vervolgens wordt er een ‘woest aantrekkelijke’ worst in de zin van een uitkoopregeling voorgehouden, om deze dan vervolgens weer op de langere baan te schuiven. Terwijl doorontwikkelen op de huidige locatie onmogelijk wordt gemaakt.”

Deze woorden van varkenshouder Marcel Merkens in Ingen (Gld.) hebben amper toelichting nodig. Zijn situatie is herkenbaar voor veel andere veehouders die klem zitten door de impasse in het overheidsbeleid – niet alleen voor stikstof maar breder.

Lees ook: Hoezo opkoop? Onduidelijkheid troef over opkoopregelingen

Honderden boeren interesse in stoppersregeling

Minimaal 500, maar waarschijnlijk veel meer, veehouders willen graag meedoen aan een stoppersregeling en hebben dat aan hun provinciebestuur laten weten. Maar die staan met lege handen. Alles wacht op alles: de gebiedsplannen op het Landbouwakkoord, het Landbouwakkoord op het kabinet en het kabinet op de Tweede Kamer.

Ironisch genoeg helpt de nieuwe politieke werkelijkheid na de verkiezingsoverwinning van BBB ook nog niet direct om de zaak vlot te trekken. Het Kamerdebat over de miljarden die het kabinet wil uittrekken voor onder meer uitkoop van bedrijven leverde nog geen uitslag op. Dat de oppositie zich gesterkt voelt, speelt hierin ook een rol.

Waarschuwing RvS: overheid wil te veel

Afgelopen week kwam er een belangrijke waarschuwing van de Raad van State (RvS): de overheid wil te veel en verstrikt zich in te ingewikkelde maatregelen. Vaak met de beste bedoelingen. Onder druk van een versnipperde Kamer wil ze iedereen recht doen en alle mogelijke uitzonderingen meenemen in regelingen. Met als gevolg onuitvoerbaar beleid dat vaak ook nog onrechtvaardig voelt voor de betrokkenen die de overheid juist wilde ontzien. ‘Niet alles kan en zeker niet tegelijkertijd’, echoot de Raad het verhaal van stikstofbemiddelaar Johan Remkes.

Wintergewassen, zomergewassen

Voorbeelden hiervan te over in de landbouw. Denk aan het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Of neem de wintergewassen. Het begon met een botte, generieke maatregel: verplicht dan en dan een vanggewas. Die wordt dankzij effectief lobbyen verzacht tot een complex systeem met onderscheid tussen zomergewassen, wintergewassen en tussenbeidegewassen, waarbij het oogstmoment tot op twee weken en de toegestane stikstofgift tot op enkele kilo’s gereguleerd worden.

Zo ontaarden goede bedoelingen in betutteling. De milieueffectiviteit is twijfelachtig, het psychologische effect geheid negatief. Focus als overheid liever op de grote lijn en vertil je niet aan microbeleid.