Deskundige: vondst Q-koorts bevestigt nut vaccinatie

Vondst Q-koorts bij Gelderse melkschapen toont belang vaccinatie en melkmonitoring aan.

De vondst van Q-koorts op een bedrijf met melkschapen in het Gelderse Brakel vorige week bevestigt de noodzaak en effectiviteit van vaccinatie en melkmonitoring. Dat zegt Marloes Heijne, expert op het gebied van Q-koorts bij Wageningen Bioveterinary Research.

Heijne is dierenarts en veterinair microbioloog. De Q-koorts-bacterie komt algemeen voor in Nederland, zo zegt ze desgevraagd. “Q-koorts komt in de omgeving voor, waardoor dieren die niet zijn gevaccineerd kunnen worden geïnfecteerd en de bacterie kunnen gaan uitscheiden”, aldus Heijne. “Mede dankzij de vaccinatieplicht is de bacterie sinds 2016 niet meer aangetroffen in melkmonsters.”

Tankmelkonderzoek

Op het Gelderse bedrijf waar de ziekte vorige week – voor het eerst sinds 2016 – wel via tankmelkonderzoek is vastgesteld, was een deel van de dieren niet gevaccineerd. De NVWA onderzoekt of het bedrijf de vaccinatieregels heeft overtreden en wil in tussentijd niet zeggen of er een wettelijke reden kan zijn waarom de dieren niet gevaccineerd waren.

“De vondst van Q-koorts in Brakel geeft eens te meer aan dat de vaccinatieplicht en monitoring in het belang is van veehouders, hun dieren en de omgeving”, zegt Heijne. “Dit is de beste garantie dat de ziekte niet de kop opsteekt, zodat verspreiding en risico’s voor de volksgezondheid worden voorkomen.” De nieuwe besmetting toont aan dat het huidig Q-koorts beleid effectief is, zo schetst ze. De uitbraak kwam aan het licht door het monitoringsprogramma, en waarschijnlijk waren de dieren waarbij de besmetting is vastgesteld niet gevaccineerd, zo verwacht LNV.

Vaccinatieplicht Q-koorts vanaf 2009

Tussen 2006 en 2009 had Nederland te maken met de grootste Q-koortsuitbraak ooit, met grote gevolgen voor mens en dier. Tienduizenden mensen raakten besmet en meer dan honderd patiënten overleden. Vanaf 2009 is een vaccinatieplicht ingesteld.

Bedrijven met meer dan 50 schapen of geiten voor de melkproductie moeten hun dieren verplicht vaccineren. Dit moet uiterlijk 3 weken voordat geïnsemineerd of gedekt worden gebeuren. Heijne legt uit waarom: rond de aflammerperiode kunnen de meeste Q-koorts-bacteriën vrijkomen. “Met het vaccineren van geiten of schapen voordat zij gedekt worden, wordt uitscheiding van grote hoeveelheden bacteriën rondom het aflammeren voorkomen.”