Boeren in de rij om te stoppen, provincies staan met lege handen

Dat was de boodschap die de twaalf provincies woensdagavond gaven tijdens een rondetafelgesprek met de Tweede Kamer.

Twaalf gedeputeerden legden aan de Kamer uit waar ze tegenaanlopen in het proces dat moet leiden tot de gebiedsplannen in de loop van volgend jaar. Ze moeten daarbij werken langs de lijnen van het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG).

Limburgs gedeputeerde Geert Gabriëls zei dat er wel 150 boeren in Limburg “die wat willen, maar we kunnen niets bieden. En dan zijn wij nog de provincie die 25 agrariërs heeft kunnen helpen met de maatregel gerichte opkoop.”

Volgens Gabriëls zitten de provincies klaar. “We zitten in de startblokken te wachten op het startschot. De grootste dooddoener van 2022 is: we nemen het mee in het NPLG. Als we voor elke keer dat we dat zeggen € 10 in de pot hadden gedaan hadden we de eerste bedrijven kunnen opkopen.”

Gedeputeerde Overijssel: ik sta met lege handen

Gert Harm ten Bolscher (Overijssel) zei dat elke avond dat hij spreekt in zalen met boeren er wel iemand naar hem toekomt met de vraag van welke regeling gebruik gemaakt kan worden. “Ze komen bij me met de vraag: wat kunnen we doen, help ons. En wat kan ik zeggen? Ik sta met lege handen.”

Bij mijn weten heeft het Rijk tot nu toe € 0 gefinancierd

De provincies dienden afgelopen jaar, op verzoek van het kabinet, projecten in waarmee snel stikstofwinst kon worden geboekt. Het kabinet trok daarvoor extra geld uit. Verschillende provincies dienden projecten in, die vervolgens strandden in de molens op het departement. “We voeren ambtelijk overleg. In Gelderland trokken we € 40 miljoen Gelders geld uit voor een eigen opkoopregeling. Bij mijn weten heeft het Rijk tot nu toe € 0 gefinancierd”, zei Gelders gedeputeerde Peter Drenth.

PAS-melders helpen

In de provincie Noord-Holland meldden zich ook boeren die willen stoppen. Gedeputeerde Esther Rommel dacht daarmee de PAS-melders te kunnen helpen, maar het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zei dat ze klem zou komen te zitten met de Europese staatssteunregels. “Terwijl we met de opkoop 80 tot 90% van de PAS-melders hadden kunnen legaliseren”, aldus Rommel. De gedeputeerde vindt, net als Gabriëls, dat er dynamiek moet ontstaan: “Als niemand beweegt gebeurt er niets.”

Oplossing vinden binnen kaders uitspraken RvS

Een aantal gedeputeerden suggereerde een noodwet in te stellen om daarmee in elk geval de PAS-melders te legaliseren. Drents gedeputeerde Henk Jumelet (CDA) bracht die boodschap ook namens de Drentse Statenleden die daarover een motie hebben aangenomen. Tweede Kamerlid Thom van Campen (VVD) daagde Jumelet uit met een oplossing te komen die ook past binnen de uitspraken die de Raad van State inmiddels heeft gedaan. “We hebben alle paden uitgewandeld, daar moeten we redelijk over zijn.”

Jumelet antwoordde dat de overheid heeft gefaald en dus de verantwoordelijkheid heeft om boeren die te goeder trouw hebben gehandeld te helpen. “Het is aan ons om een oplossing te vinden.”