Wat het betekent om te pachten

Het feit dat ze de grond pachten, vertelt Irene, is een nadeel geweest voor de bedrijfsontwikkeling en alle innovaties die ze graag op hun bedrijf wilden doorvoeren. “Je hebt geen eigen grond als onderpand, daarom krijg je de bank vaak moeilijker mee.” Bovendien gaat de pacht omhoog na jaren waarin de productieopbrengst goed was; het is daardoor ook lastiger om de winst van het ene jaar te investeren in het daaropvolgende jaar.

Uitbreiden in tijden van stikstofcrisis

Op het moment van schrijven heeft Erf-1 net bekendgemaakt te zullen gaan verhuizen. Met zeventig koeien op het huidige bedrijf lukte het niet om aan hun eigen wensen en die van de maatschappij te voldoen, vertelt Irene. “We willen graag goed voor bodem, dier, planeet én onszelf zorgen. Daarom moeten we groeien: we gaan bijna verdubbelen in aantal koeien, wat best spannend is in deze tijden van stikstofcrisis.” De koeien verhuizen naar een boerderij in de buurt, Erf-32, waar er nog zeventig bij komen.

Consument verbinden aan voedselproductie

Ondertussen zal Erf-1 vooral het domein worden van Irene, want zij is als ‘vrouw van de kaas’ degene die de consument kan verbinden aan de voedselproductie. “Door bijvoorbeeld zelf zuivel te maken en te verkopen, wordt het tastbaar. Met iedere voedselkeuze bepaal je mede hoe je wilt dat het wordt geproduceerd. Dat bewustzijn breng ik graag over. Mijn oorsprong is de diëtetiek en ik voel mij, hoewel ik geen patiënten meer behandel, nog steeds diëtist. En ik vind niet dat iedereen zelf zijn eigen voedsel zou moeten produceren, maar het zou wél mooi zijn als mensen beter snappen hoe het wordt gemaakt en door wie. En wat daarbij komt kijken. Waarom kiezen wij voor onze manier en onze buurman voor een andere? Dat hoeft niet goed of fout te zijn; het gaat erom de lat hoog te leggen.”

Stel, het kost € 1.80 per liter melk om goed te zorgen voor de bodem, voor onze dieren én voor onszelf. Dan kunnen we niet concurreren met goedkope melk uit andere landen.

Grote stap

In haar kaaskelder is Irene de baas. Hier liggen haar boerenkazen te rijpen; drie keer per week daalt ze af om de kazen om te draaien en op te poetsen. En daar krijgt ze vanaf volgend jaar nog veel meer ruimte voor. Hoe dat er precies uit gaat zien? Ze weet het nog niet. “Ik zou in ieder geval graag zien dat de nadruk komt te liggen op hoe gezond onze producten zijn. De agro met de diëtetiek verbinden. Maar nu voelt het soms nog alsof wij het experiment van de samenleving zijn”, zegt ze. Ze heeft een dubbel gevoel over de verhuizing en dat is logisch: sinds 1432 werden er op Erf-1 koeien gemolken, en in 2019 houdt die traditie op te bestaan. Dat is een grote stap. Maar zeker is dat de familie Bruins die stap durft te zetten. Durft te kiezen voor een breuk met het verleden, om alvast een streepje voor te hebben op de toekomst.