Bestrijding van phytophthora in aardappelen

De aardappelziekte phytophthora infestans doet het bij nat weer heel goed. In 2024 steekt phytophthora na de natte winter en lente al heel vroeg de kop op. Akkerbouwers vrezen dat de schimmel in aardappelen dan ook hard zal toeslaan, al zijn de eerste vroege aardappelen al in juni gerooid. Onder aardappeltelers heerst grote ongerustheid over de aardappeloogst in de herfst.

Phytophthora slaat dit jaar al vroeg toe bij de aardappelen. Een goede aardappeloogst wordt nog een hele uitdaging, ook door nieuwe stammen bij de aardappelziekte én het natte en warme voorjaar. In deze videoreportage een gesprek met Steven Dorrestijn, Crop Advisor Akkerbouw bij Syngenta. Hij geeft tips hoe je phytophthora kunt voorkomen. Meer videoreportages over de akkerbouw in Nederland vind je in het YouTube-kanaal van Boerderij.

Alle seinen op rood door overmaat aan regen

De omstandigheden zijn op dit moment ideaal voor de verspreiding van phytophthora door de combinatie van veel neerslag en hoge temperaturen. Het dwingt boeren vaker chemische bestrijdingsmiddelen in te zetten. Slaat phytophthora eenmaal toe in een perceel, dan is doodspuiten of verbranden van de aardappelplant vaak de enige optie. Ook aardappelopslag op percelen waar vorig jaar door de natte herfst aardappelen niet konden gerooid is een groot probleem. Phytophthoradruk kan na de oogst ook in de aardappelbewaring worden teruggezien.

Hoewel dit niet voor alle aardappeltelers geldt, onderschatten telers de urgentie om dit teeltseizoen extra scherp te zijn op beheersing van phytophthora. Door snelle gewasgroei kunnen ze met spuitwerkzaamheden gemakkelijk achter de feiten aanlopen. Er wordt onvoldoende gescout en de bestrijding van opslag is te vaak gebrekkig. Ook houden telers zich niet strikt aan de stelregel dat bespuitingen altijd in combinaties van gewasbeschermingsmiddelen moet, die dan bij opeenvolgende bespuitingen worden afgewisseld.

Bovendien kunnen zich resistente stammen van phytophthora ontwikkelen, waardoor de effectiviteit van bestaande gewasbeschermingsmiddelen afneemt. Dit leidt tot opbrengstverliezen en grote economische schade voor de aardappelteeltsector.

Is er in het seizoen een hoge phytophthoradruk, dan zie je dat terug in de aardappelbewaring. Hoe zorg je ervoor zorgen dat rottende aardappelen niet de hele stapel aantasten? Hoe houd je kieming van de aardappelen onder controle? Erwin Boogaard van Agrifirm vertelt erover in de videoreportage van Boerderij, het onafhankelijke vakblad voor de agrarische sector. Meer videoreportages over aardappelen vind je in het YouTube-kanaal van Boerderij.

Biologische aardappelteelten

Is het bij gangbare telers al lastig om phytophthora met chemische gewasbeschermingsmiddelen onder controle te houden, biologische telers staan helemaal op scherp. Bioplant is de vakorganisatie van biologische akkerbouwers. Volgens voorzitter Henk Klompe bestaat driekwart van het areaal biologische aardappelen uit robuuste rassen. Tot nu lukt het om de percelen vrij van phytophthora te houden. Maar, in het kwart areaal dat geen robuust ras is, wordt wel phytophthora in aangetroffen, aldus Klompe. Hij weet van één biologische pootgoedteler dat die dit jaar al twee keer op sommatie van de NAK een phytophthora-haard moest aanpakken.

Henk Klompe vertelt over de rol van Bioplant in de akkerbouwsector. Meer videoreportages over de biologische sector vind je in het YouTube-kanaal van Boerderij.

Bestrijding van phytophthora

De Taskforce Phytophthora is in 2023 ingesteld door het Actieplan Plantgezondheid van BO Akkerbouw om op de korte termijn problemen met phytophthora te voorkomen. Werk aan de winkel dus voor de Taskforce, waarin verschillende partijen samenwerken bij de bestrijding van phytophthora: Agrodis, Avebe, Bionext, LTO Nederland, NAO, VAVI (brancheorganisatie aardappelverwerkers) en Bioplant. De Taskforce adviseert aardappeltelers over het gebruik van rassen die resistent zijn tegen phytophthora, bestrijding van aardappelopslag en phytophthorahaarden.

De NAK (Nederlandse Algemene Keuringsdienst) controleert in opdracht van de NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) bij aardappeltelers de naleving van de regels rond de bestrijding van aardappelopslag en ziektehaarden van phytophthora.