Oekraïne blijft grote concurrent van EU-boeren

Als Oekraïne lid wordt van de EU, zal dat een groot beslag leggen op de (her-)verdeling van de Europese subsidies. Oekraïne is een van de grootste graanexporteurs ter wereld. Het land vormt nu al een grote concurrent van de huidige EU-boeren. Oekraïense producten onbeperkt op de Europese vrije markt toelaten, zou veel huidige handelsverhoudingen op z’n kop zetten. De huidige ‘grote’ agri-landen zouden dan middenmoters worden. Vooral Polen vreest grote gevolgen.

Ook is al duidelijk dat het huidige financieringsstelsel van de EU-landbouw dan niet langer houdbaar zal zijn. Volgens de huidige EU-regels, ontvangt Oekraïne na toelating de eerste zeven jaar 96,5 miljard euro in het kader van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). En nog eens zo’n 90 miljard euro uit andere EU-fondsen, zoals de Cohesiefondsen.

Gezamenlijk optreden

De Duitse landbouwminister Cem Özdemir benadrukt dat Berlijn en Warschau vooral gezamenlijk moeten optreden voor een nieuw gemeenschappelijk EU-landbouwbeleid. Özdemir bracht deze boodschap over tijdens een werkbezoek aan Polen. Een van de belangrijkste besproken kwesties was de situatie rond de import van graan uit Oekraïne.

Deze import heeft tot spanningen geleid tussen de EU-landen. Dit omdat Polen sancties wil opleggen aan Oekraïense agrarische export. De Poolse premier Tusk heeft zich uitgesproken voor een Europese oplossing voor dit probleem.

Begrip voor moeilijke situatie Oekraïne

Özdemir en zijn Poolse ambtgenoot Siekierski bespraken ook de gevolgen van de oorlog in Oekraïne op de landbouwmarkten van de EU. De bondsminister toonde wel begrip voor de moeilijke situatie van zijn buurman. Tegelijkertijd maakte hij nogmaals duidelijk dat Duitsland het voorstel van de Europese Commissie voor versoepeling van de douanemaatregelen voor Oekraïne verwelkomde.

De Duitse minister benadrukte nadrukkelijk de rol van Polen in de EU. “Polen is twintig jaar geleden lid geworden van de EU. We zouden er goed aan doen om tijdens de oostelijke expansie van de EU naar deze stem te luisteren, Dit zodat we van hun ervaringen kunnen leren en ervan kunnen profiteren.”

Herverdeling landbouwsubsidies

Om te voorkomen dat herverdeling van landbouwsubsidies een struikelblok kan worden voor toelating tot de EU, is in Oekraïense landbouwkringen al de variant geopperd dat Oekraïense boeren voorlopig afzien van EU-subsidies, als ze dan ook niet hoeven te voldoen aan de (strengere) EU-criteria. Dat zou dan wel weer een probleem voor hun export kunnen worden.

Brussel onderhandelt ook over mogelijke toelating met andere landen, zoals Moldavië en Georgië en de Balkanlanden. Schattingen van de Financial Times suggereren dat de huidige lidstaten Tsjechië, Estland, Litouwen, Slovenië, Cyprus en Malta dan niet meer in aanmerking komen voor EU-landebouwsubsidies.