Krimp

Wanneer politieke partijen of andere organisaties pleiten voor een inkrimping van de veestapel, wordt daar vanuit de sector en door partijen die zich daarmee verwant voelen, meestal sterk afwijzend op gereageerd. Zij wijzen dan vaak op de betekenis van de sector voor de economie en op de economische nadelen van een inkrimping.

Volgens het LEI bedroeg in 2008 de toegevoegde waarde van alle activiteiten die samenhangen met de intensieve veehouderij, bijna 6 miljard euro en de werkgelegenheid zo’n 83.000 arbeidsplaatsen. Een inkrimping van bijvoorbeeld 10 procent zou dus, zeer ruw geschat, een verlies aan toegevoegde waarde kunnen opleveren van zo’n 600 miljoen euro en van ruim 8.000 arbeidsplaatsen. Dat komt overeen met een duizendste deel van het nationaal inkomen en de nationale werkgelegenheid. Die schade lijkt te overzien. In werkelijkheid zal het verlies aan toegevoegde waarde nog kleiner zijn, omdat onderdelen met de laagste toegevoegde waarde het eerst worden ingekrompen.

Voor de veehouderij zelf heeft een inkrimping zeker niet alleen maar nadelen. Zo zouden de mestkosten meer dan evenredig omlaag gaan; de laatste ton mest is immers de duurste. Waarschijnlijk zouden er ook minder kosten gemaakt hoeven te worden voor beperking van de ammoniakemissie, omdat de totale uitstoot daalt. Dat zal zeker het geval zijn als de krimp wordt bereikt door oudere stallen met veel emissie te slopen.

Een inkrimping moet wel slim worden aangepakt, en dus zeker niet door elk bedrijf met een bepaald percentage te korten. Dat levert leegstand op en werkt kostprijsverhogend. Als de inkrimping wordt gerealiseerd door oudere, minder efficiënte stallen te slopen, zou de concurrentiepositie van de sector zelfs kunnen verbeteren.

Voor een verantwoorde inkrimping is dus verstandig beleid nodig. Maar dat kost (belasting)geld en dat is in deze tijd van bezuinigen waarschijnlijk te veel gevraagd. Het alternatief voor een geregisseerde inkrimping zou echter wel eens een koude sanering door oplopende mestkosten kunnen zijn.