Gratis N-mineraalmetingen moeten meer concrete cijfers over stikstof geven

Met meer concrete cijfers over stikstof in de bodem wil Cosun laten zien wat de bijdrage is van de gewassen suikerbieten, cichorei en aardappelen aan de waterkwaliteit. Bovendien helpen de resultaten de teler de stikstofgift beter af te stemmen op de gewasbehoefte en uitspoeling te beperken.

De reden van dit project is de uitdaging om in 2027 te voldoen aan de kwaliteitseisen van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Een van de eisen is een nitraatnorm van maximaal 50 milligram per liter grondwater. Dat lukt niet overal in Nederland.

Als de akkerbouwsector de waterkwaliteit niet tijdig op orde krijgt, volgen na 2027 in het 8e programma Nitraatrichtlijn mogelijk strengere generieke teeltmaatregelen. Cosun verwacht dat met het huidige beleid de KRW-doelen voor 2027 niet gehaald worden. De vrees is dat LNV dan generieke maatregelen gaat invoeren. Zoals een verplichte bouwplanverruiming, verplicht telen van vanggewassen, aanscherping uitrijperiode dierlijke mest, teeltverboden in gevoelige regio’s of verbreding van de al verplichte bufferstroken.

Maar Cosun ziet meer in maatwerkoplossingen om de doelen te halen. Om generieke maatregelen die iedereen belasten te voorkomen, moeten stappen gezet worden om de uitspoeling van nitraat te verminderen. De N-mineraalmetingen helpen de teler en het collectief om inzicht te krijgen in wat er nog moet gebeuren om de waterkwaliteit te handhaven of te verbeteren.

Suikerbiet laat weinig stikstof achter

Waarnemingen in bietenpercelen laten zien dat bij een oogst voor 1 november gemiddeld 25 kilo stikstof in de bodem achterblijft. De hoeveelheid stikstof die in de maanden oktober en november vrijkomt door mineralisatie is gemiddeld 15 kilo. In gewasresten zit zo’n 100 kilo stikstof per hectare. WUR-onderzoek liet zien dat hier in het najaar maar zo’n 15 kilo van vrijkomt en zich nauwelijks naar de ondergrond verplaatst. De conclusie die Cosun hieruit trekt is dat suikerbieten efficiënt met stikstof omgaan. Na een teelt blijft dus maar weinig stikstof over die kan uitspoelen. Maar om dat met meer data te onderbouwen, wil Cosun zoveel mogelijk N-mineraalmonsters laten nemen.

Door de gevonden stikstofwaarden naast de teeltregistratiegegevens op het gebied van bodem en bemesting te leggen, probeert Cosun handvatten te krijgen om uitspoeling verder te verminderen. Wat is bijvoorbeeld het effect van mestsoort, bemestingstijdstip, voorvrucht of oogstmoment? Met meer inzicht kunnen telers daar beter op sturen.