Eiwitkoningin luzerne levert duurzame opbrengsten en eiwitrijk ruwvoer

Vooral in tijden waarin droge periodes steeds vaker voorkomen, kan luzerne door de diepgaande wortels voordelig zijn en kwalitatief hoogwaardig ruwvoer leveren.

Om luzerne haar volledige potentieel te laten benutten, moet er aandacht besteed worden aan de eisen met betrekking tot perceel, klimaat en nutriëntenvoorziening.

Perceel en klimaat

In vergelijking met andere voedergewassen heeft luzerne een hoge droogtetolerantie. Het waterverbruik per kg drogestof ligt rond de 600 mm. Ter vergelijking: bij intensief grasland ligt het waterverbruik per kg drogestof rond de 800 mm (Bron: volgens Geisler, 1988 en Opitz von Boberfeld, 1994). Deze droogtetolerantie geeft in eerste instantie de indruk dat luzerne een tamelijk eenvoudig gewas is. Het mag echter niet worden onderschat!

Hoewel de bodemsoort over het algemeen minder belangrijk is bij de teelt van luzerne, is de toestand van de bodem cruciaal. Een diep, goed doorlatend en gemakkelijk opwarmbaar perceel met goede luchtdoorlatendheid, is belangrijk. Als de omstandigheden optimaal zijn, kan luzerne haar diep wortelende penwortel ontwikkelen en de voordelen bieden die eerder zijn genoemd, samen met de Rhizobium-bacteriën.

Bovendien is de pH-waarde van de bodem, zoals bij de meeste vlinderbloemigen, een belangrijke factor voor een succesvolle teelt. De optimale pH-waarde ligt tussen 6,0 en 6,5. Naast de kalkvoorziening is een evenwichtige voedingsstoffenvoorziening belangrijk.

Nutriëntenbehoefte van luzerne

Bij een drogestofopbrengst van 10 t/ha worden ongeveer 85 kg fosfaat/ha, 390 kg kalium/ha en 42 kg magnesium/ha onttrokken. In tegenstelling tot veel voederplanten heeft stikstofbemesting bij percelen luzerne, vanwege hun eigen stikstofbinding via de lucht, een ondergeschikte rol.

Bij monocultuur luzerne wordt alleen in de eerste ontwikkelingsfase een stikstofgift van 20-40 kg stikstof/ha aanbevolen. In deze fase zijn de stikstofknolletjes nog niet voldoende ontwikkeld en heeft het gewas in eerste instantie een externe stikstofbron nodig voor vestiging.

Naast deze nutriënten spelen zwavel (S) en molybdeen (Mo) een belangrijke rol voor de symbiotische stikstofbindende eigenschappen: de macronutriënt zwavel is betrokken bij de eiwitsynthese en bevordert het gebruik van stikstof. Ook de micronutriënt molybdeen is belangrijk voor de stikstofbinding. In essentie is deze voedingsstof verantwoordelijk voor nitraatreductase.

Vooral op locaties met een lage pH-waarde (minder dan 6,0) is het belangrijk om molybdeendosering toe te passen om de functionaliteit van de Rhizobium-bacteriën te ondersteunen. Vooral op locaties met een langere teeltonderbreking wordt een efficiënte symbiose van de bacteriën bemoeilijkt vanwege het ontbreken van soortspecifieke Rhizobium-bacteriën. Dit leidt uiteindelijk tot lagere opbrengsten.

Daarom is het advies: gebruik zaden die zijn behandeld met soortspecifieke Rhizobium-bacteriën. DSV zaden biedt een dergelijke zaadbehandeling aan met het product DynaSeed®.

Zaadcoating voor snelle beginontwikkeling

DynaSeed® LegumeMaxx coating van DSV is speciaal afgestemd op luzerne: biostimulanten zijn slim gecombineerd met andere voedingsstoffen en zorgen zo voor betere wortelgroei en snellere beginontwikkeling. De aanwezige soortspecifieke rhizobia en het voedingselement molybdeen bevorderen de vorming van knolletjes en daarmee de stikstofbinding.

COUNTRY Luzerne Mix met DynaSeed coating is een populair mengsel van luzernerassen die gecoat zijn met DynaSeed LegumeMaxx. De rassen combineren goede opbrengst, eiwitgehalte en persistentie.

Inzet van luzerne in een bouwplan

De intensiteit van het gebruik van een luzerneperceel varieert afhankelijk van het bedrijf. Over het algemeen varieert dit tussen 3-6 sneden per jaar. Met 4 sneden per jaar levert luzerne de hoogste eiwitgehaltes en -opbrengsten op. Bij 3 sneden per jaar levert het de hoogste drogestofopbrengsten op, maar met lagere kwaliteit. Om luzerne winstgevend te houden in intensieve systemen, moet ze minstens eenmaal per jaar in bloei komen. De levensduur van luzerne wordt in grote mate beïnvloed door de opslag van reserves in de wortels.

Succesvol inkuilen van luzerne

Een ander belangrijk onderwerp bij het telen en voeren van luzerne is de conservering. Luzerne heeft een sterk bufferende werking bij het inkuilen. Vanwege de lage gehalten aan in water oplosbare koolhydraten en het hoge eiwitgehalte wordt het vermogen van melkzuurbacteriën om zuren te vormen geremd. Om toch succesvol luzerne in te kuilen, moeten enkele punten in acht worden genomen:
• Laat het gewas op het veld drogen tot een drogestofgehalte van 35-45%.
• Schoon oogsten – verontreiniging vermijden

Luzerne is zeer geschikt als ruwvoer voor melkvee en vleesvee. Vanwege het hoge eiwitgehalte en de goede structuur zorgt luzerne in het rantsoen voor een goede melkproductie en heeft positieve effecten op de diergezondheid. De goede structuur verbetert de spijsvertering en het herkauwen en vermindert zo het risico op pensverzuring.

Conclusie

Luzerne stelt hoge eisen aan de locatie en het management, maar levert vooral als droogtetolerante voederplant kwalitatief hoogwaardig ruwvoer met een hoog rendement en eiwitgehalte. Door de symbiotische stikstofbindingscapaciteit, de goede structuur en de droogtetolerantie biedt luzerne als “koningin der voedergewassen” vele voordelen die boeren in de huidige tijd kunnen benutten.

Download de teelthandleiding voor luzerne

Bekijk de video met tips over de teelt van luzerne met ruwvoerspecialist Roy Kuenen, product manager DSV zaden