CLM: ammoniakemissie melkveebedrijven op Schiermonnikoog daalde 21%

Zeven melkveehouders op Schiermonnikoog namen vanaf 2015 gezamenlijk diverse maatregelen om ammoniakemissie te reduceren. Dit op verzoek van de provincie om zo de stikstofdepositie op het naastgelegen Natura 2000-duingebied te verlagen. De veehouders wilden de gewenste 20% reductie van de ammoniakemissie gezamenlijk realiseren. Een van de maatregelen was een krimp van de veestapel. Die krimp vond in 2021 volledig plaats.

Aanleiding voor de quickscan is dat uit gegevens van het Meetnet Ammoniak in Natuurgebieden (MAN) blijkt dat de ammoniakconcentratie in de lucht op het eiland in 2022 niet afnam ten opzichte van 2021, maar zelfs iets toenam. Dit leidde tot de vraag of de krimp van de veestapel wel effectief was.

Achtergrondconcentratie

CLM geeft aan dat de resultaten van het MAN niet geschikt zijn om deze vraag te beantwoorden. De hogere ammoniakconcentratie, die begin 2022 in de MAN-metingen op Schiermonnikoog werd gezien, lijkt niet afkomstig van de melkveehouderij op het eiland, maar uit achtergrondconcentratie. CLM trekt deze conclusie op basis van een analyse van de MAN-metingen en een recente studie door de Universiteit van Amsterdam (UVA).

Uit de MAN-metingen blijkt dat ook op andere Waddeneilanden in 2022 sprake was van een hogere ammoniakconcentratie, net als in heel Nederland. Opvallend is bijvoorbeeld dat ook op Vlieland in 2022 hogere ammoniakconcentraties in het MAN zijn waargenomen, terwijl Vlieland nauwelijks cultuurgrond telt. Dit betekent dat de ammoniak in de lucht boven Vlieland van elders moet komen. Uit het UVA-onderzoek blijkt dat het grootste deel van de ammoniak van melkveebedrijven niet meetbaar terecht komt binnen 500 meter van de bron, maar onderdeel wordt van de ‘stikstofdeken’. CLM geeft aan dat het niet onredelijk lijkt om ervan uit te gaan dat minder dan 25% van de ammoniak in de lucht boven Schiermonnikoog afkomstig is van melkveebedrijven.

Maatregelen voor lagere bedrijfsemissies

CLM gebruikte de CLM-Ammoniaklat, een rekeninstrument ontwikkeld in 2021 om de ammoniakemissies van een melkveebedrijf te kwantificeren, om een quickscan uit te voeren van de ammoniakemissies in 2015 en 2022. Deze quickscan toonde aan dat de maatregelen die de melkveehouders namen, leidden tot een 21% lagere berekende ammoniakemissie in 2022. Een reductie van de melkveestapel met 45% en het verkleinen van het met mest besmeurde oppervlak in de melkveestallen met 29% realiseerden het grootste deel van deze vermindering. Deze aanpassingen verlaagden samen de totale bedrijfsemissie met 14%. Een reductie van de stikstofbemesting uit dierlijke mest met 7% en het meer toepassen van weidegang met 1% droegen ook bij aan de verlaging van de bedrijfsemissie.