‘Zoete maatregel met bittere nasmaak’

Het plan van aanpak van demissionair landbouwminister Piet Adema om de mestcrisis te beteugelen bestaat uit een reeks van maatregelen gericht op verlaging van de mestproductie. Het is een combinatie van zoet en zuur en moet nadrukkelijk als totaalpakket worden gezien.

Een van de ‘zoete’ maatregelen in het pakket is de verhoging van het subsidiebedrag voor derogatiebedrijven. Bedrijven die aan de derogatievoorwaarden voldoen, kunnen in plaats van € 20 nu € 50 krijgen per 10 kilo stikstofruimte aan dierlijke mest die ze minder mogen uitrijden.

Een mooi gebaar van Adema om de grondgebonden bedrijven te ondersteunen, nu de mestafzetkosten torenhoog zijn. Maar er zit hier wel een stevige adder onder het gras. De minister is gebonden aan de Europese regels voor staatssteun. Die schrijven voor dat een bedrijf maximaal € 20.000 van dergelijke subsidie mag ontvangen in drie jaar tijd.

Dat betekent dat 35% van de derogatiebedrijven niets extra’s krijgt door dit mooie gebaar van de minister. En dat zijn ook precies de bedrijven die het zwaarst getroffen worden door de afbouw van de derogatie. Dat zijn namelijk de bedrijven waar de plaatsingsruimte voor dierlijke mest het snelst afneemt. En die dus veel hogere mestafzetkosten voor de kiezen krijgen dan € 20.000.

Geen compensatieregeling

Adema heeft van begin af aan gezegd dat de subsidieregeling geen compensatieregeling zou zijn, maar een tegemoetkoming in de gestegen kosten voor mestafzet en de aankoop van kunstmest. Veel melkveehouders zullen in eerste instantie positief hebben gereageerd op de verhoging van het subsidiebedrag van € 20 naar € 50 per 10 kilo stikstof.

Maar velen worden hiermee blij gemaakt met een dode mus. Op zich is het natuurlijk fijn dat de overheid geld uittrekt om melkveehouders te ondersteunen. Niks had ook gekund. Maar met de extreem hoge mestafzetkosten, blijft het ondanks de verhoging een doekje voor het bloeden.