Slingerziekte bij varkens; de gevolgen en economische verliezen

Bijna elke varkenshouder heeft de klinische vorm van slingerziekte wel eens gezien en het ziektebeeld zal velen bekend voorkomen. De biggen vertonen een verminderde eetlust en soms diarree. Typisch is een onderhuidse zwelling aan de kop en vooral van de oogleden. Daarbij wordt ook soms de coördinatie aangetast, waardoor de biggen ongecontroleerd voortbewegen of ‘slingeren’. In ernstige gevallen kunnen biggen zelfs niet meer staan en maken ze fietsbewegingen. Daarnaast kan er zwelling van de stembanden optreden, waardoor biggen een typisch hees geluid maken.

Naast deze klinische vorm van slingerziekte is er een minder bekende subklinische vorm. Daarbij ontbreken de uiterlijk zichtbare symptomen, maar zijn de bloedvaten toch onherroepelijk beschadigd. De big voelt zich daardoor ziek, heeft stress en gaat minder eten. Ook verteert hij het voer minder goed en worden voedingsstoffen niet optimaal benut. Hierdoor zijn biggen gevoeliger voor andere ziektekiemen, zoals streptokokken. De varkenshouder merkt dat de biggen minder groeien. Daarnaast is het medicatiegebruik hoger en/of vermindert de uniformiteit. Het gevolg is dat de gevolgen van deze subklinische vorm financieel voelbaar zijn.

Mogelijke schade na (subklinische) slingerziekte:

• Biggensterfte
• Voerkosten gestorven biggen
• Medicatiekosten
• Hogere gevoeligheid voor andere ziekten, zoals streptokokken
• Hogere voederconversie
• Lagere groei
• Lagere uniformiteit
• Hoger aantal ligdagen tot slacht

Effecten op de rentabiliteit

Slingerziekte kan op verschillende manieren verliezen veroorzaken. Hieronder bespreken we kort drie cases van Belgische bedrijven waar door vaccinatie slingerziekte voorkomen werd en een positief effect optrad op de rentabiliteit.

Bedrijf 1: Sterfte t.g.v. slingerziekte

Een gesloten bedrijf in een vijfwekensysteem had gemiddeld 8,76% sterfte in de biggenbatterij, waarvan een groot deel veroorzaakt werd door slingerziekte. Ook het antibioticumgebruik lag er heel hoog. Na de opstart van vaccinatie werden drie groepen opgevolgd. De sterfte verminderde gemiddeld tot maar liefst 0,66% (zie figuur 1). Ook het antibioticumgebruik daalde sterk. Gerekend met de huidige prijzen zou alleen al de reductie van de sterfte (-8,1%) de varkenshouder € 5,67 extra per big* opleveren.

Bedrijf 2: Verminderde groei in de vleesvarkensfase

Op het tweede bedrijf waren er geen typische symptomen van slingerziekte. Vermoedelijk was de verminderde groei in de vleesvarkensfase te wijten aan een subklinische slingerziekte-infectie. Na de opstart van vaccinatie werd een positief effect vastgesteld op de groei bij de vleesvarkens. Op slachtleeftijd (167 dagen) bedroeg het verschil 2,67 kg extra groei.

Bedrijf 3: Hoog antibioticumgebruik

Op dit gesloten bedrijf slaagde de varkenshouder er niet in om colistinesulfaat te schrappen uit de standaardbehandeling in de biggenbatterij, zonder negatief effect op de gezondheid. Na vaccinatie én het volledig weglaten van de colistinebehandeling, verminderde de sterfte in de biggenbatterij aanzienlijk van 8,19% naar 0,38% (-7,81%). Een dubbel positief effect met een financieel resultaat van € 5,47 extra per big*.

^{* De resultaten werden berekend met de huidige voer- en biggenprijzen en de kosten van het vaccin werden al in rekening gebracht.}

Dat slingerziekte schade berokkent op varkensbedrijven staat buiten kijf. Het preventief bestrijden van slingerziekte resulteert in hogere technische prestaties met lagere voerkosten. Daarnaast verbetert het welzijn van de dieren vanwege mindere ziektedruk. Dat verdient in de huidige economie en belevingswereld van consumenten een hoge plaats op de prioriteitenlijst van elke varkenshouder.

Benieuwd naar wat vaccinatie tegen slingerziekte op jouw bedrijf zou opleveren? Vraag één van onze specialisten naar de ROI-calculator; Maartje Wilhelm +31 6 8264 5058, Josine Beek +31 6 8299 1395- of, Eric van Esch +31 6 1431 0007.