De suikerfabriek van Cosun in Dinteloord. - Foto: Peter Roek AkkerbouwNieuws

Recordresultaat voor Cosun; omzet 22% gestegen naar € 3,7 miljard

Cosun heeft financieel een recordjaar achter de rug. Zowel de suikerdivisie als aardappeltak Aviko deed het erg goed in 2023, ondanks bijzondere omstandigheden op de markt en op het veld.

De omzet is 22% gestegen naar € 3,7 miljard. Het netto resultaat na aftrek van incidentele posten en ledentoeslag is ruim verdubbeld tot € 159 miljoen. De totale ledentoeslag bedraagt dit jaar € 267 miljoen. Deze wordt verrekend met de bietenprijs.

Cosun verwerkte in de pas afgesloten campagne evenveel bieten als vorig jaar, maar produceerde wel minder suiker, als gevolg van de lagere suikergehaltes en de mindere winbaarheid. Vorig jaar was dat gehalte 16,5%, dit jaar 15,6% gemiddeld. De totale suikerproductie komt op 1,13 miljoen ton suiker uit 7,28 miljoen ton bieten. De suikerproductie per hectare komt op 13,6 ton, dat is 1,0 ton minder dan vorig jaar. Het tarragehalte is met 12% precies 1 procentpunt hoger dan vorig jaar.

De prijs van de suikerbieten is, zo maakte Cosun donderdag 15 februari bekend, 13% gestegen naar € 78 per ton standaardbieten. Door de lagere suikeropbrengst steeg de prijs die de telers voor geleverde bieten kregen, minder hard. De gemiddelde financiële opbrengst per hectare ging desondanks flink omhoog naar € 5.891, dat is ruim € 400 meer dan vorig jaar.

Teeltkosten stijgen

CEO Hans Meeuwis wijst in zijn toelichting op de jaarcijfers op de bijzondere omstandigheden van het afgelopen jaar. Niet alleen was er extreem weer met droogte én heel veel regen en vorstschade aan de bieten. Ook was er economische en (geo)politieke onzekerheid. Hij benadrukt dat goede bietenprijzen nodig zijn om de sterk stijgende teeltkosten goed te maken. Bietentelers zien hun kosten de komende jaren met € 500 – € 800 per hectare stijgen, verwacht Meeuwis, als gevolg van maatregelen op gebied van duurzaamheid, de gevolgen van klimaatverandering en andere omgevingsfactoren.

In Europa daalt de suikerconsumptie. Afgelopen jaar kwam dat deels door krimpflatie, aldus Meeuwis. Veel voedingsmiddelenfabrikanten werken met kleinere verpakkingen voor dezelfde prijs.

Herstel afzet Aviko

De afzet bij aardappelverwerker Aviko heeft zich goed hersteld van de coronacrisis. De omzet in aardappelen is met € 1,6 miljard iets hoger dan die in de bieten (€ 1,4 miljard). De aardappeltak is daarmee een belangrijke pijler onder de bietenprijs. Cosun is een coöperatie van bietentelers. Meeuwis benadrukt dat mooie resultaten zoals dit jaar en vorig jaar meegenomen zijn, maar dat de strategie van het bedrijf gericht is op een hoog onderliggend resultaat, los van de fluctuaties in de markt.

Inulineproducent Sensus had een lastig jaar. De producten van dit bedrijf zitten in het hogere marktsegment en daar hielden consumenten de hand op de knip. Coproducten (Duynie) zag een kleine omzetgroei naar € 445 miljoen.

CEO van Cosun Hans Meeuwis (rechts) en coöperatievoorzitter Arwin Bos tijdens de presentatie van de jaarcijfers. – Foto: Cosun

Grote verschillen

Coöperatievoorzitter Arwin Bos, zelf akkerbouwer en bietenteler, geeft een compliment aan de telers dat het op 300 hectare na gelukt is om de bieten te oogsten bij de extreme omstandigheden van deze winter. Hij is blij met de gestegen bietenprijs, maar benadrukt dat het niet voor iedere teler een goed jaar is. Daarvoor zijn de verschillen te groot. Neem alleen al de rooikosten, die normaal rond € 350 per hectare zitten, en nu soms € 1.000 bedroegen, nog los van de schade aan de percelen.

In totaal zijn 300.000 ton bevroren bieten verwerkt. Veel meer dan Cosun verwachtte toen het de vorstregeling openstelde. De deelnemers betalen een vergoeding van ruim € 7 per ton. Dat is kostendekkend, aldus Bos. Maar dat hoort bij de solidariteit binnen de coöperatie, stelt hij. Achtergrond van de vorstregeling was overigens ook dat Cosun de suiker nodig had om klanten op de suikermarkt te kunnen bedienen.

300 hectare is uiteindelijk niet gerooid. Deze telers hebben een verliespost, want ze krijgen niks voor de bieten. Arwin Bos stelt wel dat telers die vanwege weersomstandigheden hun leveringsplicht van 85% niet konden nakomen, in ieder geval geen sanctie krijgen. Ieder jaar zijn er enkele honderden telers die niet aan de leveringsplicht voldoen. Deze worden allemaal individueel beoordeeld.

Areaal dit jaar groter

Het areaal bieten was afgelopen jaar nagenoeg gelijk aan een jaar eerder: 83.600 hectare. Was het vorig jaar spannend of er genoeg bieten geteeld zouden worden, dit jaar is er genoeg animo, vertelt Arwin Bos. “Er is zelfs meer belangstelling dan we kunnen invullen. Afgaand op de hoeveelheid besteld zaaizaad komt er mogelijk zelfs een paar duizend hectare bij. Al is nog niet duidelijk hoeveel het daadwerkelijk wordt.”

Een duidelijke verklaring hiervoor heeft hij niet. Mogelijke factoren zijn dat leden een goede bietenprijs verwachten, de extra flexibiliteit in de leveringsvoorwaarden, de gedaalde graanprijs, of de krapte aan pootgoed of zaaizaad voor andere teelten. Van het uitgeven van extra ledenbewijzen is geen sprake, benadrukt Bos. Cosun mikt op een stabiele suikerproductie. ‘We willen de markt niet overvoeren.’

De meerjarige pilot met bietenteelt op contract vlak over de grens bedraagt dit jaar zo’n 1.000 hectare. Het grootste deel daarvan zit in de regio rond Emden in het noordwesten van Duitsland. Bos: “De bietenteelt past de telers daar goed. Dat zijn graantelers, biet past goed in hun bouwplan.” De prijs die deze telers krijgen is niet dezelfde als de Nederlandse bietenprijs en varieert per bedrijf, afhankelijk van de concrete afspraken tussen Cosun en teler.

Beheer
WP Admin