Rechter hekelt speculatieve verkoop landbouwgrond

De Noord-Hollandse voorzieningenrechter noemt het in een uitgebreide uitspraak een ‘bedrijfsmatig en systematisch in de markt gezette speculatieve belegging, die in essentie niet veel meer is dan een (zeer kostbaar) lot in de loterij’.

Koop terugdraaien

Saillant detail is dat het kort geding was aangespannen door de handelaar in grond, het bedrijf Grondzaken Nederland. Het bedrijf wilde afdwingen dat een koper zijn koopovereenkomst(en) zou nakomen, goed voor in totaal € 500.000. De koper zei meermaals tegen het bedrijf het gevoel te hebben misleid te worden en wilde de koop terugdraaien, zo blijkt uit mailwisselingen. Na bezoeken aan zijn huis en vele telefoontjes, besloot hij toch een nieuw contract te tekenen. Daar wilde hij later alsnog vanaf.

Uit de uitspraak blijkt dat de prijs voor de percelen tijdens de gesprekken en in de verschillende koopovereenkomsten varieerde. Bij de eerste koopovereenkomst gaat het om 0,2 hectare die gekocht wordt voor € 175.000. In een latere overeenkomst worden twee stukken grond van in totaal 0,7 hectare gekocht voor € 375.500.

Mogelijk sprake van oneerlijke handelspraktijk

De rechter zet er vraagtekens bij dat dergelijke grondtransacties op dit moment niet beschouwd worden als beleggingsproducten. Voor beleggingsproducten geldt de Wet financieel toezicht. De Autoriteit Financiële Markten houdt toezicht op de handel hierin. Volgens de rechter is wel degelijk sprake van ‘beleggen met beheer’. Dat betekent dat de verkoper een zorgplicht heeft.

Ook twijfelt de rechter aan de rechtsgeldigheid van de koopovereenkomst. Mogelijk is sprake van een oneerlijke handelspraktijk door misleidende informatie. Het bedrijf zelf zegt op allerlei plekken te waarschuwen voor de risico’s die dergelijke grondhandel met zich meebrengt. Dat zou het bedrijf doen op de website en in brochures. Volgens de rechter bevat de brochure een mengeling van peptalk en waarschuwingen. Goedgelovige of gretige kopers worden uiteindelijk mondeling alsnog overgehaald te kopen.

Verkoop landbouwgrond

De rechter zegt de indruk te hebben dat Grondzaken vooral bezig was met de ‘hard sell’. Er zou niet gekeken zijn of de koper wel het vermogen had om kritisch naar de overeenkomst te kijken. Hij rekent het het bedrijf aan, dat het de koper bij een bezoek opnieuw een koopovereenkomst liet tekenen nadat hij twijfels had over de vorige koop.

“Hij lijkt het type dat je veel kunt wijsmaken en maakte niet de indruk het vermogen te hebben om een dergelijke belegging te vergelijken met andere beleggingsmogelijkheden of het meespelen in een loterij”, zegt de rechter. De koper zelf zegt mentale problemen te hebben waardoor hij makkelijk beïnvloedbaar is.

De voorzieningenrechter oordeelt dat voldoende twijfel is over de rechtsgeldigheid van de koopovereenkomst. De koper hoeft de grond voorlopig niet te kopen, in afwachting van de bodemprocedure waarin de zaak verder uitgediept zal worden.