- Foto: Roel Dijkstra BoerenlevenColumn

Onteigenen is niet ‘cashen en klaar’

Als je onteigend wordt, wat heb je dan aan een zak met geld? De overheid moet ook toekomst bieden.

Ik heb geprobeerd me voor te stellen wat ik zou doen als iemand van de overheid aan mijn deur zou staan met de mededeling dat mijn huis en tuin onteigend gaan worden. Om eerlijk te zijn, denk ik niet dat ik zou reageren met: ‘Goh, leuk dat je er bent, kom binnen dan hebben we het er over.’ Hoe ik wel zou reageren, eerlijk waar, ik durf het niet te zeggen. Wat ik wel weet, is dat ik veel tijd nodig zou hebben om de boodschap te verwerken. Vervolgens zou ik vermoedelijk kwaad worden om vervolgens te kijken of er nog wat te redden valt.

Dit alles begint al aardig te lijken op de verschillende stadia van de rouwcurve. Die eindigt overigens in berusting en acceptatie, maar voor het zover is, is er meestal heel wat wind door de hekken gewaaid.

Proces nog niet in gang gezet

Veel boeren die enkele weken geleden in de krant moesten lezen dat de overheid onteigening als stok achter de deur hield om de beoogde stikstofreductie te halen, zijn nog niet zover. Het proces is immers nog niet eens officieel in gang gezet en misschien komt het er ook wel helemaal niet van. Maar weten dat die stok klaar ligt, dat voelt niet fijn. Het vergroot de onzekerheid die er vaak toch al is.

Onteigeningswet

Alles rondom het onteigenen van grond, is geregeld in de onteigeningswet. Daar heb ik eens een beetje in rondgesnuffeld en dat doe je, tenzij je rechten studeert, niet voor de lol. Het leest namelijk niet bepaald als een Nijntje Pluisboekje: krachtens besluit zus, gerechtelijke plaatsopneming zo … alsof het al niet beroerd genoeg is.

Er staat ook van alles in over schadeloosstelling. ‘De schadeloosstelling vormt een volledige vergoeding voor alle schade die de eigenaar rechtstreeks en noodzakelijk door het verlies van zijn zaak lijdt’, staat er. Daarmee is de kous af, zo is vaak de gedachte. Cashen en klaar. Maar zo zit het niet. Een boerenbedrijf is vaak veel meer dan zomaar een bedrijf waarmee je een inkomen binnen harkt. Het is al vaker gezegd en geschreven en ik herhaal het nog maar eens: het runnen van een boerderij is een manier van leven waarbij zoveel mogelijk verdienen niet de belangrijkste drijfveer is. Het gaat om meer dan geld. Met duizenden draadjes ben je verbonden aan een plek waar je voorgangers ook zwoegden en dan komt de overheid zeggen dat je alles in moet leveren maar dat je wél schadeloos gesteld zult worden. Nou, hoera. Maar niet heus.

Mentale gevolgen

Volgens mij ontbreekt er in die hele onteigeningswet een heel belangrijk hoofdstuk en dat betreft de mentale gevolgen. Geen woord is eraan gewijd en dat kan echt niet. Er zou naast geld ook een begeleidingstraject bij moeten horen. Niet om de boer(in) zonder morren overstag te doen gaan, zodat de overheid haar zin krijgt, die krijgt ze toch wel. Maar om de mensen om wie het gaat een toekomstperspectief te bieden.

Reacties

  1. Ik heb die stiekeme griezel met zijn meetlint verschillende keren betrapt op ons erf. Ik weet zelfs zijn naam nog! Dat is intussen al zo’n 45 jaar geleden en ik weet het nog als de dag van gisteren. Mijn ouders wilden ook wel verplaatsen, maar als de gemeente niet bereid is te betalen wat het kost om iets vergelijkbaars terug te kopen blijf je zitten waar je zit. De oorlog om ons land duurde drie of vier jaar! Pas toen de burgemeester weg ging kwam er schot in de zaak. De vervangende burgemeester werd op onze zaak gewezen door locale politici en bood voor de hele gang van zaken zijn verontschuldiging aan. We werden uiteindelijk weggekocht voor een realistisch bedrag. Het was voor mijn ouders maar ook voor ons als kinderen een hele onzekere en stressvolle tijd.

  2. Als boeren bestaat uit oeren is een manier van leven”, dan betekent dit de maatschappij ons kan blijven gebruiken als “Landschapaankleders”. Zolang boeren zich scharen onder de groep MKB ondernemers dan is mijn bovenstaande opmerking niet van toepassing en betkend uitkoop voor welke bestemming dan ook altijd het doorsnijden van de ROOTS en hiervoor is geld nodiig om een nieuw begin voor de “weg gestuurde” eigenaar / ondernemer elders een nieuw leven te beginnen. Het zou een goede geste zijn als de stakingswinst in deze gevallen op NUL wordt gesteld. Voor mij is 1 ding zeker; “Onteigenen levert doorgaans meer op dan verkoop in minnelijk overleg”.

  3. Inderdaad als men alleen zou boeren om er rijk van te worden, dan had de overheid al heel lang geleden hun zin gehad, want dan waren er al niet veel boerenbedrijven meer.

Beheer
WP Admin