Met soortenrijke groenbemesters besparen op meststoffen

De prijs van kunstmest is hoog en de regering streeft extreme stikstofdoelen na. De huidige situatie dwingt ons om na te denken over een betere benutting van stikstof uit andere bronnen. Met soortenrijke groenbemesters kan er flink bespaard worden op kostbare meststoffen. Een optimale teelt met een groenbemester kan tot maar liefst 100 kg/ha stikstof leveren voor de volgende oogst.

Het mobiliseren van bodemnutriënten is belangrijker dan ooit. Goed samengestelde TerraLife®-mengsels bevatten veel soorten die de bodem intensief doorgronden en het bodemleven activeren. Dit blijkt uit onderzoeksprojecten in Nederland en Duitsland waarbij DSV zaden betrokken is. De mengsels maken voedingsstoffen beschikbaar voor de volgende hoofdteelt.

C:N-verhouding

De verhouding tussen koolstof (C) en stikstof (N) in de organische stof bepaalt in grote mate hoe snel de groenbemester mineraliseert. Bij een laag getal (bijvoorbeeld 12:1) komt de N sneller beschikbaar voor de volgende teelt. Bij een doorgroeide bladrammenas of gele mosterd met veel lignine kan de C:N verhouding hoog zijn (ca. 30:1). Dit kan tot vastlegging van stikstof leiden, bijvoorbeeld in humus.

Een ideale C:N verhouding is lager dan 20. Het bodemleven is dan beter in staat om deze groenbemester om te zetten in stabiele organische stof. Er is dan ook een hogere microbiële activiteit. Dit zorgt voor een betere bodemkwaliteit.

TerraLife®-mengsels zijn zo samengesteld dat de C:N verhouding met 12:1 relatief laag is en dicht bij die van het bodemleven (ca. 7:1) en de bodem (ca. 10:1) (bron: Magdoff, Harold, 2009). De mineralisatie en stikstofafgifte van TerraLife®-mengsels vindt geleidelijk plaats, passend bij de volgende hoofdteelt. Nutriënten worden zo efficiënt benut.

Naast een lage C:N verhouding zijn er meer factoren die stikstof sneller beschikbaar maken voor de volgende teelt:

• Verkleinen van het gewas, bijvoorbeeld door klepelen
• Hogere temperatuur want die leidt tot een actiever bodemleven

Soortenrijke mengsels mobiliseren meer nutriënten

Onderzoeken in groenbemesters

In Duitsland loopt een onafhankelijk 9-jarig onderzoeksproject CATCHY over de rol van groenbemesters in een gewasrotatie. Een soortenrijk TerraLife®-mengsel wordt vergeleken met braak, gele mosterd en een eenvoudig mengsel. Het TerraLife®-mengsel vangt 60 kg N, 20 kg meer dan de andere objecten. Ook Kalium en Fosfor worden extra organisch gebonden om beschikbaar te komen voor het volgende gewas.

Het potentieel om meer stikstof te mobiliseren

Soortenrijke TerraLife®-mengsels bevatten verschillende vlinderbloemigen zoals: erwten, wikke- en klaversoorten die met hun Rhizobium bacteriën stikstof uit de lucht kunnen binden. Andere soorten zoals facelia of niger kunnen overtollige stikstof uit de bodem opnemen en opslaan voor de volgende teelt. Onder optimale omstandigheden met een goed ontwikkelde groenbemester kun je rekenen met de volgende stikstofwaarden voor het volgende gewas:

Gemiddeld komt een kwart van deze stikstof in het voorjaar beschikbaar en de rest geleidelijk gedurende het groeiseizoen. Een deel zal ook ingebouwd worden in organische stof die heel geleidelijk mineraliseert.

Conclusie

Met de inzet van groenbemesters wordt een potentiële stikstofbron benut op een natuurlijke manier. Dit verbetert de stikstofkringloop en past in de huidige stikstofdiscussie. Om dit proces optimaal te benutten, kan er het beste gebruik gemaakt worden van soortenrijke groenbemestermengsels.

In Duitsland is daar uitgebreid onderzoek naar gedaan op verschillende locaties. Hieruit bleek dat een goed ontwikkelde groenbemester wel tot 100 kg N per hectare kan binden. Wel zijn er grote verschillen waar te nemen. Een mengsel dat in meerderheid uit vlinderbloemigen bestaat en op tijd wordt gezaaid bindt het meeste stikstof. Een laat gezaaid mengsel (na 1 september) zonder vlinderbloemigen het minst.

DSV zaden heeft een portfolio van groenbemestermengsels onder de naam TerraLife®. Hiervan zijn er mengsels met een hoog aandeel vlinderbloemigen (TerraLife® N-Fixx) tot helemaal geen vlinderbloemigen in het mengsel (TerraLife® Vitamaxx TR).

Elk component in een mengsel levert zijn eigen unieke bijdrage als groenbemester. Door onderling samen te werken liggen de opbrengsten hoger. Ook is er sprake van meer benutting van stikstofbinding. Groenbemesters kunnen hiermee een steentje bijdragen aan het verminderen van kunstmestgebruik. In de nieuwe TerraLife® brochure van DSV zaden Nederland is hier extra aandacht aan besteed. Deze brochure is hier te downloaden.

Meer weten over N-mobilisatie of TerraLife® groenbemesters? Neem contact op met onze specialisten:
Arjan van der Vinne
Jos Deckers