Meer vaccin- en minder veldvirus op PRRS-voorloperbedrijven

Binnen het nationaal PRRS-plan is een duidelijke trend ingezet. Bij de gespeende biggen wordt veel minder vaak het PRRS-virus aangetoond.

De meest in het oog springende ontwikkeling op de 49 voorloperbedrijven die meedoen met het Nationaal PRRS-plan is dat vaker vaccinvirus en minder vaak veldvirus wordt aangetoond bij de gespeende biggen. Bij de meest recente monsterronde is negen keer het PRRS-veldvirus gevonden bij gespeende biggen. Twaalf maal is vaccinvirus aangetoond. Bij de eerste monsterronde, eind 2022, is achttien keer veldvirus aangetoond en zeven keer vaccinvirus. De vijfde bemonsterronde zit erop en de derde statusbepaling is afgerond. Dat vertelt sectormanager varken Eveline Willems van Royal GD, het bedrijf dat verantwoordelijk is voor de uitvoering van het Nationaal PRRS-plan.

Willems geeft wel een winstwaarschuwing bij de cijfers: “Vaccinatie maakt het lastiger om veldvirus aan te tonen, het virus kan er op de achtergrond nog zitten. Maar in principe kun je stoppen met vaccineren van de biggen als aan het eind van de batterij geen veldvirus wordt gevonden. Een bedrijf is dan stabiel positief.”

Een andere ontwikkeling is dat de PRRS-status van de deelnemende varkensbedrijven soms wijzigt. Er zijn gevallen dat driemaal geen veldvirus wordt gevonden en dan opeens wel. Het gaat ook omgekeerd, dat geen veldvirus wordt aangetoond. GD onderzoekt of sprake is van een nieuwe introductie of dat het gaat om dezelfde stam als opnieuw virus wordt aangetoond op een bedrijf.

Twee extra monsterrondes

Aanvankelijk stonden op de 49 voorloperbedrijven zes monsterrondes gepland. Daar komen er twee bij, besloot Coalitie Vitale Varkenshouderij (CoViVa). De laatste staat gepland voor november dit jaar. Reden voor de uitbreiding is dat de PRRS-aanpak en -monitoring veel kennis oplevert en nog meer uit dit voorlopertraject is te halen. Onder de voorlopers zitten diverse typen bedrijven. Bij biggen wordt gezocht naar virus of antistoffen. Voor de monitoring bij opfokzeugen of vleesvarkens wordt alleen gezocht naar antistoffen.

Het traject met de voorlopers duurt tot eind dit jaar. In 2025 wordt gestart met een landelijke uitrol van het Nationaal PRRS-plan. De kennis uit het voorlopertraject wordt dan ingezet om landelijk en georganiseerd PRRS te bestrijden.

GD gebruikt een monsterschema voor de monitoring en werkt met een model om de PRRS-status van bedrijven te bepalen (zie tabel). Dit schema en het model voor statusbepaling zijn nog niet definitief. Verderop in het traject kunnen die nog veranderen.

Einddoel: PRRS-vrij in 2050

Het einddoel van de plannen is Nederland PRRS-vrij in 2050. De voorlopers willen meer tempo, bleek tijdens een bijeenkomst begin deze maand. Andere Europese landen werken hard aan het elimineren van PRRS of zijn al vrij, zoals Hongarije. Bovendien speelt PRRS een grote rol bij gezondheidsproblemen op bedrijven en kost dit virus veel geld.

Volgens berekeningen kan PRRS € 70 tot € 330 per zeug per jaar kosten. Op vleesvarkensbedrijven liggen de jaarlijkse kosten tussen € 2,30 en € 15,50 per dier. Als iedereen actief aan de slag gaat, kan de einddatum ook naar voren, betoogt Willems: “Gelet op ontwikkeling bij de voorlopers kan het snel gaan. Als dan steeds minder varkens het virus hebben, krijg je een soort vliegwieleffect.”