Lange dagen dierenarts door blauwtong: ‘Ook dit drama gaat voorbij’

Het allerergste wat ze ooit heeft meegemaakt, Liza Dekker kan het niet anders omschrijven. Het is nu al vijf weken alle hens aan dek bij de praktijk Dierenartsen Amstel, Vecht en Venen. De ochtend voor het interview heeft ze veertien schapen geëuthanaseerd en zo meteen moet ze weer door. “Dit hoort er allemaal bij, maar ellendig is het wel”, zegt ze.

Behandelen zo goed als onmogelijk

Behandelen, laat staan beter maken van de getroffen dieren is eigenlijk niet meer aan de orde. Dekker zegt het meerdere keren, ze sluit ermee af en belt een uur later terug met dezelfde mededeling. Op dat moment staat ze weer in een stal, opnieuw moet ze het leven van een paar schapen beëindigen.

Haar boodschap: schapen- en rundveehouders alsjeblieft, wacht niet te lang met euthanaseren. “Gewrichtsontstekingen als gevolg van blauwtong leiden tot onbeschrijfelijk veel dierenleed. Medicatie helpt niet of nauwelijks. Ik snap dat boeren er alles aan willen doen om hun dieren erdoorheen te slepen, maar tegen besmetting met dit blauwtongvirus is in de meeste gevallen geen kruid gewassen.”

Of ze nog wat mag zeggen. “Als jouw dieren nog niet zijn besmet, haal ze dan naar binnen. Zolang dit relatief warme weer aanhoudt, blijft de knut actief. Het aantal infecties binnen is echt aantoonbaar lager dan buiten. Voor schapenhouders met dieren op verschillende locaties is opstallen moeilijker dan voor rundveehouders, ik weet het, maar doe het als het maar enigszins mogelijk is.”

Ze voegt eraan toe: “Als je mij niet gelooft, luister dan naar de getroffen rundveehouders in mijn praktijk. Ze hebben spijt dat ze hun koeien niet naar binnen hebben gehaald. En nu is het te laat.”

Veenregio tussen Utrecht en Amsterdam

Dekker is als dierenarts rundvee en kleine herkauwers al zo’n twintig jaar actief in het hart van het blauwtonggebied, de veenregio tussen Utrecht en Amsterdam. Blauwtong, ze maakte het vijftien jaar geleden al eens mee. “Het was best heftig voor mij als jonge dierenarts, maar het kwam niet in de buurt van wat we nu in onze praktijk meemaken. Toen ging de verspreiding veel minder hard. Nu raasde het virus binnen tien dagen na de eerste besmetting als een dolle door ons werkgebied. Vrijwel alle rundveehouderijen zijn getroffen. Voor ons als dierenartsen verschrikkelijk om mee te maken, maar voor de veehouders is het natuurlijker erger.”

Ze voelt zich af en toe een halve psycholoog. Boeren zijn ontgoocheld en terneergeslagen, ze zien het gebeuren, maar niets helpt. Als dierenarts is Dekker dan meer een vraagbaak. “Ik luister, probeer hen te steunen, moed te geven. Ik zeg dan: ‘ook dit gaat voorbij. Dat hebben we vijftien jaar geleden in ditzelfde gebied ervaren, maar zijn we vergeten’.”

Nee, tijdens haar studie ging het niet over dit soort heftige uitbraken van dierziekten en waar je dan als dierenarts voor komt te staan. Ze neemt haar toenmalige opleiders niks kwalijk. Je kunt je hier eigenlijk niet op voorbereiden. “Het gebeurt opeens en dan moet je handelen. Je voelt het pas echt als je er midden in zit.”

Niets anders dan knut en blauwtong

Alles in haar praktijk staat nu in het teken van de knut en blauwtong. De vijf dierenartsen zijn dag in dag uit in touw. Dekker: “Maar vergeet onze medewerkers op kantoor niet. Zij krijgen de radeloze veehouders aan de telefoon, horen hun verhaal aan, plannen de visites aan hun bedrijven. Zij werken minstens even hard als wij.”

Er zijn afgelopen weken geen vervoersbeperkingen afgekondigd. “Daar kun je achteraf vraagtekens bij zetten. Ik ga daar niet over, maar ik denk wel dat de verspreiding van het virus over Nederland minder snel was gegaan als het vervoer van dieren aan banden was gelegd. Dat is praten achteraf.”

Voor een vaccin is het eigenlijk nu ook te laat, zegt Dekker. “Toch hoop ik dat er snel een vaccin tegen dit serotype op de markt komt. In het voorjaar, als het warmer wordt, kun je een opleving verwachten. De toelatingsprocedure duurt lang. Wat mij betreft te lang. Daar kan LNV druk op uitoefenen. Moeten ze echt doen.”

In de videoreportage vertelt René van den Brom van Royal GD hoe je blauwtong het beste kunt voorkomen en hoe je met blauwtong omgaat als je dieren eenmaal zijn besmet. Meer videoreportages vind je op het YouTube-kanaal van Boerderij.