Kabinet wil GLB-wijzigingen niet allemaal in 2024

Een gefaseerde invoering in 2025 of 2026 zou beter zijn dan alles direct vanaf dit jaar aan te passen, reageert Adema namens het kabinet. Dit omdat de Gecombineerde opgave al vanaf 1 maart openstaat en boeren zich al kunnen aanmelden voor GLB-deelname.

De Europese Commissie heeft afgelopen vrijdag aangekondigd een aantal basisvoorwaarden voor het GLB te willen versoepelen. Het gaat onder meer om de verplichting 4% van het areaal niet-productief te houden. De commissie zou deze versoepelingen het liefst nog met terugwerkende kracht voor 2024 invoeren.

Kabinet positief over geplande versoepelingen

RVO vreest grote kosten en ‘verlies aan kwaliteit in de uitvoering’ als alle wijzigingen nog dit jaar doorgevoerd moeten worden. Daarnaast waarschuwt de uitvoeringsinstantie dat het mogelijk gevolgen gaat hebben voor andere zaken als de wijzigingen toch dit jaar al doorgevoerd moeten worden. RVO zegt dan onder andere de aanmelding voor het GLB 2025 naar achteren te moeten schuiven, die eigenlijk dit najaar zou zijn.

Het kabinet is verder wel positief over de geplande versoepelingen. Adema laat weten met de meeste te willen instemmen. Nederland heeft alleen moeite met het afschaffen van controles en sancties voor bedrijven met minder dan 10 hectare. De commissie heeft dit voorgesteld omdat deze bedrijven relatief maar een klein deel van het areaal betelen en het voor de uitvoering flink zou schelen als deze bedrijven niet meer worden gecontroleerd.

Vrees voor ongelijk speelveld in EU

Op Europees niveau gaat het om 65% van de GLB-deelnemers die dan zou worden vrijgesteld van controles en sancties. In Nederland is dit 23%. Adema vreest dat deze bedrijven zich dan niet meer aan de voorwaarden zullen houden. Daarnaast vreest hij een ongelijk speelveld in de EU, omdat deze kleinere bedrijven voor een groot deel in andere landen zitten.

Nederland moet mogelijk ook de eco-regeling aanpassen als de versoepelingen worden doorgevoerd. Het ministerie weet op dit moment nog niet of de huidige regeling voldoet. De commissie wil het afschaffen van de 4%-braakverplichting compenseren met beloningen via de eco-regeling voor bedrijven die toch een deel van hun areaal buiten productie laten. Wat de voorwaarden hiervoor zijn en of de huidige eco-activiteiten hieraan voldoen, is nog niet bekend.

Eerst onderzoek over impact versoepelingen

De Europese Commissie wil op korte termijn besluiten over de versoepelingen. Volgende week zouden hierover de eerste besluiten genomen moeten worden.

Adema houdt in zijn reactie een slag om de arm dat lidstaten mogelijk zelf kunnen kiezen hoe zij bepaalde versoepelingen kunnen toepassen in hun land. Hij komt later met meer informatie over hoe Nederland dit dan zal doen en waarschuwt dat doelen voor natuur, klimaat en waterkwaliteit gehaald moeten worden. Het Nederlandse kabinet wil dat de commissie eerst onderzoekt wat de impact van versoepelingen hierop is.