Half miljoen varkensrechten geschrapt met saneringsregeling

Door de saneringsregeling varkenshouderij zijn 580.593 varkensrechten geschrapt (7% van het totaal) en is de geuremissie met 5,4 tot 6,5% verlaagd. De methaan- en lachgasreductie die met de regeling is gerealiseerd, is 0,16 Mton CO₂-equivalent, dat is de helft van de resultaatverplichting van 0,3 Mton CO₂-reductie in 2030 voor de varkenshouderij. De stikstofreductie bedraagt 654 ton per jaar (12.778 ton ammoniak per jaar).

Geuroverlast tegengaan

De regeling was aanvankelijk opgezet om de geuroverlast in veedichte en dichtbevolkte gebieden te verlagen. De stikstofdoelen werden er vervolgens aan toegevoegd, toen de regeling financieel werd uitgebreid. De sturing op reductie van geuroverlast betekent dat de focus meer lag op locaties in de buurt van woonkernen en niet op locaties bij Natura 2000-gebieden, waardoor de regeling effectiever was op geuroverlast dan op stikstof. “Om voor beide doelen maximaal te kunnen scoren, moet een regeling anders zijn opgezet”, aldus de evaluator.

De regeling was vanwege de vergoeding op basis van het aantal varkenseenheden en de leeftijd van de stallen aantrekkelijker voor relatief nieuwe stallen, dan voor relatief oudere stallen die vaak meer uitstoot hebben. Om kosteneffectiever te zijn voor stikstof, was het beter geweest als de deelnemende bedrijven dichter bij Natura 2000-gebieden hadden gelegen. Voor de klimaatdoelen – die landelijk worden bekeken – was de regeling volgens de onderzoekers wel effectief.

277 aanmeldingen

Voor de regeling was in totaal € 450 miljoen beschikbaar. Hiervan is twee derde, € 273 miljoen benut. Van de aanvankelijk 502 aanmeldingen voor de regeling, hebben uiteindelijk 277 bedrijven deelgenomen aan de regeling. De fiscale gevolgen van de regeling en beperkingen bij het geven van een herbestemming aan de locaties heeft ervoor gezorgd dat sommige bedrijven afhaakten voor de regelingen. Het verlengen van de termijn waarbinnen overeenkomsten getekend moeten worden, kan volgens de onderzoekers bijdragen aan een betere deelname aan de regeling.