Gestopte boeren zijn heel gewild in de techniek

Stel, je bent je hele leven al boer. De bedoeling was om dat te blijven, maar gaandeweg bleek de toekomst er anders uit te zien dan gehoopt. Er is geen opvolger, er is te veel stikstof, er is te weinig marge voor een fatsoenlijk inkomen, er kunnen lichamelijke klachten zijn, er kan van alles zijn waardoor uiteindelijk de beslissing valt om te stoppen met de boerderij. Het is een van de moeilijkste knopen die een boer of boerin soms door moet hakken. Niet alleen gaat er een streep door alles wat er was. Ook alles wat er komen gaat, is ongewis. ‘Wat ga je straks doen?’, vraagt de omgeving, maar als er iemand is die dat juist niet weet, is het vaak de boer zelf. Wat kan ik eigenlijk?, vraagt hij zich af na een leven tussen de varkens, koeien en aardappelen.

Liza Simons herkent de situatie goed. Ze is behalve agrarisch coach ook agro-projectleider bij Innovatiehuis de Peel. Dit is een lokaal initiatief waar verbindingen worden gelegd tussen bedrijven, scholen en andere kennisinstellingen. Door krachten te bundelen, versterken ze elkaar en dat geldt ook voor de landbouw. Vlak voor de coronapandemie het land op slot gooide, startte een project om werkgevers en gestopte boeren met elkaar in contact te brengen. Het bleek namelijk dat bedrijven wel oren hadden naar deze groep. Simons: “Als we bedrijven vroegen of ze ook interesse zouden hebben in werknemers die boer waren geweest, was het antwoord altijd direct ‘ja.’ Het imago van boeren is namelijk dat het harde werkers zijn en dat ze goed zelfstandig aan de slag kunnen. Dat is een plus.”

_{Tekst gaat door onder foto}

Opzien tegen solliciteren

Alleen zien boeren die kwaliteiten bij zichzelf vaak niet. Dat was het begin van het project Baan zoekt Boer, waarbij voormalige boeren en boerinnen begeleid worden bij het vinden van werk in de technische sector. Daar zitten ze immers te springen om vaktechnisch personeel. “Boeren zien er vaak erg tegen op om te gaan solliciteren en weten niet goed hoe het aan te pakken”, zegt Sara Brouwers. Ze is accountmanager van technisch wervings- en selectiebureau Filias in Geldrop en als zodanig betrokken bij het project. “Neem alleen al het cv. Boeren zien dat als iets heel groots, maar in de praktijk valt dat best mee. Een cv hoeft niet helemaal vol opleidingen en diploma’s te staan, je kunt er ook je competenties in zetten. Dat wil zeggen: je kwaliteiten en je vaardigheden.”

Om die boven water te krijgen, gaat Brouwers met de boeren in gesprek. “Dan vertellen ze dat ze zelf een stal hebben gebouwd. Of de elektrische voerinstallatie. Of ze repareren altijd zelf de trekker. Voor hen is dat de gewoonste zaak van de wereld, maar dat wil dus zeggen dat je technisch bent en daar kunnen bedrijven wat mee. En wie niet helemaal de juiste papieren of certificaten heeft, wordt door de werkgever meestal wel in de gelegenheid gesteld om die via vakgerichte cursussen alsnog te halen. Terug naar de schoolbankjes is niet nodig, het gaat altijd om cursussen waarbij je werken en leren combineert.”

_{Tekst gaat door onder foto}

De zoektocht naar ander werk is vervolgens meer dan een sollicitatiebrief de deur uit doen. Er hoort in het kader van het project ook een tweedaagse kennismaking bij. Brouwers: “Boeren lopen dan mee bij het betreffende bedrijf en zien met eigen ogen wat de bedoeling is. Ze zien iemand staan lassen en denken: o, maar dat kan ik ook wel. Of ze herkennen de gebruikte gereedschappen, omdat ze daar ook zelf mee gewerkt hebben. Zo worden ze erin bevestigd dat ze geschikter zijn dan ze op basis van de advertentie dachten.”

Ook de eventuele vrees om onder een baas te moeten werken, kan tijdens de kennismaking een plek krijgen. “Wie altijd eigen baas is geweest, kan meer vrijheden aan en krijgt die vaak ook. We gaan echt op zoek naar iets dat bij de betreffende ex-boer past. De een vindt het bijvoorbeeld niet erg om binnen te werken, de ander heeft juist ruimte nodig. Dan is een baan als installateur of servicemonteur misschien beter, waarbij je bij mensen thuis langsgaat om iets te installeren of te repareren. ”

Een baan vinden, moet dus wel lukken. Wat echter blijft, is de emotionele afhandeling van het boerenbedrijf dat de boeren achter zich laten. Simons, zelf woonachtig op een melkveebedrijf, weet dat iemand vaak boer is voor het leven. Ook als je stopt, in dat geval ben je namelijk de gestopte boer. “Zelfs boeren die we succesvol begeleid hebben naar ander werk, willen hun verhaal niet graag vertellen. De gevoelens dat je gefaald hebt, kunnen lang aanwezig blijven.”

_{Tekst gaat door onder foto}

Rouwproces

Daarom adviseren de begeleiders om er de tijd voor te nemen en als de situatie het toelaat niet meteen op zoek te gaan naar ander werk. Simpelweg de staldeur achter je dichttrekken, werkt nou eenmaal niet. Wie stopt, gaat een rouwproces door. Dat kan moeilijk, pittig en pijnlijk zijn, maar het goede nieuws is dat je daar ook weer uit komt. En als er dan ook nog leuk en passend werk is dat je kunt gaan doen, dan blijkt er toch weer een toekomst te zijn.