Europa wil ruimere mogelijkheden voor genetische modificatie

Genetische modificatie wordt door de Europese Commissie gezien als een belangrijke bijdrage om veel problemen in de landbouw te kunnen oplossen. Er wordt gesproken over hogere oogsten, doordat meer rassen droogtebestendig worden en fors minder gebruik van bestrijdingsmiddelen, omdat planten resistent kunnen worden gemaakt.

De Europese Commissie koppelt het wel aan elkaar. Zonder afspraken over vermindering van bestrijdingsmiddelen, komt er ook geen verruiming van de regels om aan planten te knutselen. Lange tijd was het zelfs onzeker of de Europese Commissie de voorstellen zou presenteren, omdat er geen zekerheid is dat het Europees Parlement instemt met de plannen om in 2030 het gebruik van bestrijdingsmiddelen te halveren. Maar het staat nu toch op de agenda voor komende woensdag 5 juli als de voltallige Europese Commissie vergadert.

Regels genetische modificatie aanpassen

Volgens een uitgelekt concept vindt de Europese Commissie het de hoogste tijd dat de regels worden aangepast. Dat is opmerkelijk, want Brussel was altijd zeer terughoudend als het ging over genetisch gemodificeerde producten. Maar nu valt er te lezen dat de huidige regels niet zijn aangepast aan de potentiële mogelijkheden van plantaardige producten die kunnen worden verkregen door gerichte genetische modificatie. De regels zijn in bepaalde gevallen zelfs onevenredig of ontoereikend. En als klap op de vuurpijl concludeert de Commissie dat de huidige regels innovatie remmen.

En dus komen er nieuwe regels om te kunnen beoordelen of een plant kan worden toegelaten of niet. Wanneer een plant met genetische kunstgrepen ook met traditionele veredelingstechnieken had kunnen worden gekweekt, dan valt deze voortaan onder categorie één. Dit betekent in de praktijk dat de op deze manier veredelde plant onder dezelfde regels valt als ‘gewone’ planten. Oftewel, er zijn geen toelatingsprocedures, geen risicobeoordelingen of traceerbare regels nodig.

Niet voor biologische landbouw

Alle andere genetisch gemodificeerde planten vallen in het nieuwe plan onder ‘categorie twee’, waarbij een toelatingsprocedure vereist blijft. Hoe streng die beoordeling wordt valt niet op voorhand te zeggen, maar wordt bepaald op basis van het risico dat een dergelijke gentech-plant met zich meebrengt. Voor biologische landbouw zal overigens het gebruik van genetische modificatie ook onder de nieuwe regels verboden blijven.

Kritiek komt er nu al uit de groene hoek. De Groenen in het Europees Parlement vinden het een gevaarlijk plan, omdat consumenten niet kunnen nagaan of hun voedsel genetisch gemodificeerd is of niet. Ook de PvdA heeft het over voorzichtigheid die geboden is. Maar wijst er ook op dat nieuwe technieken een rol kunnen spelen in de landbouw. “We moeten ook kijken naar de voedselzekerheid, zeker nu we in Europa steeds meer te maken krijgen met extreme droogte”, aldus Europarlementariër Mohamed Chahim.

Veredelingssector kritisch

Vertegenwoordigers van de Europese plantenveredelingssector Euroseeds zijn eveneens kritisch op het plan. Ze vrezen politieke spelletjes met definities, terwijl die gebaseerd zouden moeten zijn op wetenschappelijke criteria. Ook het uitsluiten van bio-boeren snappen ze niet. “Onlogisch en discriminerend.”