Reportage | Zuivelboerderij op het randje van de stad

Vanaf de dijk waaraan Zuivelboerderij IJsseloord gelegen is, zie je de melkkoeien in het land lopen. Een eind verderop lopen de droge koeien en de pinken in de uiterwaarden. Als je je omdraait kijk je tegen de stad en een industrieterrein aan. Een unieke locatie, waar de ondernemers goed gebruik van maken. Boeren in de stad biedt voor de maatschap vooral kansen en geen bedreigingen.

Op zaterdag 27 mei hield het bedrijf een open dag. Deze stond in het teken van de opening van de nieuwe zuivelmakerij. Sinds 1988 maakt de veehouder al zelf zuivel. “Voor de nieuwbouw gebruikten we twee ruimtes en vier koelcellen”, zegt Bart. “Het werd tijd om een nieuwe verwerking te bouwen. Er komen hier elke dag klanten, en nu kunnen mensen ook naar binnen kijken.”

Twee jaar geleden begon de veehouder met het bouwen van een nieuwe zuivelverwerker. Ook ruilde het bedrijf de 2×12 melkstal in voor drie melkrobots. Daar kwam een koelinstallatie en warmteterugwinning bij. De veehouder werkt hier nu anderhalf jaar mee.

Lees verder onder de foto’s in dit artikel

Melk zelf verwerken

De stad om de hoek hebben is goed voor de afzet van de eigen producten. Ruim 75% van de melk blijft op het bedrijf en wordt verwerkt tot zuivel, waaronder karnemelk, boter, hangop en vla. Een externe familie maakt de kaas. 20% van alle producten verkopen ze in de eigen Landwinkel. De rest gaat naar andere Landwinkels of wordt verkocht in eierautomaten.

De veehouder is van plan alle melk zelf te verwerken. “In de zuivel moet het verdiend worden. We zien het ook wel voor ons om tevens melk van andere boeren te verwerken. We hebben hier de mogelijkheid om natuurinclusief te boeren. Dan kunnen we melk aankopen van andere boeren om die hier te verwerken.”

De ondernemer is aardig op weg om het bedrijf meer energiezuinig te maken. Op het dak van de stal liggen 220 zonnepanelen. “We willen ook zonnecollectoren. Die zetten de warmte van de zon om naar water van 90 graden. Dat kunnen we gebruiken voor de zuivelverwerking.”

Zuivelboerderij IJsseloord heeft 7 mensen in dienst

Om al het werk op het bedrijf te verzetten heeft de ondernemer zeven mensen in dienst. Twee mensen werken in de winkel, één bij de koeien en vier in de zuivelverwerking. “Je haalt de schakels weg als je zelf zuivel gaat verwerken, dus we moeten ook zelf een groot deel van de afzet wegbrengen.”

Ik vind het leuk om ook gewoon boer te zijn

Tijdens de open dag in mei ontving Lubbers, zoals verwacht, een paar duizend bezoekers. “De aanloop op zo’n dag is net als een sneltrein waar je in zit. Het is een grote poppenkast met veel geregel. Voordat de zuivelverwerking officieel is geopend, hebben we er wel een paar keer mee proefgedraaid. Het moet allemaal zijn weg vinden. Nu de zuivelmakerij begint te lopen, hoop ik meer tijd te hebben voor de koeien. Ik vind het leuk om ook gewoon boer te zijn en mijn eigen wedstrijd te spelen”, zegt Bart. Het aantal melkbeurten per koe per dag bij de melkrobot mag van hem wel hoger. Het aantal ligt nu op 2,5 maar kan ook drie zijn. “Misschien speelt de weidegang een rol. In de winter ligt het aantal melkbeurten wel hoger, maar ook dan halen we de drie niet altijd.”

Melkrobots en weidegang

De zoektocht naar de geschikte melkrobot bracht de melkveehouder naar DeLaval. “We vonden het belangrijk dat ze veel capaciteit hebben. We doen ook aan weidegang, en dat moeten de robots wel aankunnen.”

De combinatie van weidegang en robotmelken bevalt prima. “Sommige koeien zijn meer huismussen, die gaan minder naar buiten. Dat gaat maar om een klein aantal, misschien 15%.” Tijdens warme periodes gaan koeien ook gewoon naar buiten. Als het te warm wordt, komen ze vanzelf weer naar binnen. Als de grond echt droog is, dan liggen koeien liever binnen in de met stro en vlaskalk gevulde diepstrooiselboxen dan op de harde grond buiten. “Koeien hebben hun eigen programma. Dat vertellen we klanten en bezoekers ook als zij vragen waarom de koeien niet buiten zijn. Ik laat dan zien dat de deur open is. Maar de koeien kiezen er zelf voor om binnen te zijn.”

Wildrooster

Met de komst van de melkrobots is er een wildrooster aangelegd op de dijk. De hekken waarmee Lubbers vroeger de dijk afzette zodat alle koeien erlangs konden, zijn opgeborgen. Dankzij het wildrooster kunnen de dieren op hun gemak van de stal naar het land lopen en weer terug. Dat het er een stuk rustiger aan toe gaat ziet de veehouder terug in de klauwgezondheid. “Koeien kunnen veel beter zien waar ze lopen. We zien minder wittelijn defecten en andere klauwaandoeningen. Het koeienleven met de melkrobots is goed.”