€ 175 miljoen voor jonge boeren, biolandbouw, stoffenbalans en landschapselementen

​Adema wil met het budget een begin maken met de transitie van de landbouw, zodat deze meer in balans komt met de klimaat-, water en natuurdoelen. Het budget is precies het bedrag dat hij ook in het concept-landbouwakkoord aankondigde en is afkomstig uit het transitiefonds.

Om jonge boeren extra te ondersteunen, trekt Adema € 100 miljoen extra uit voor de vestigingssteun voor jonge boeren. De regeling is onderdeel van het GLB en wordt nu uitgebreid. Daarbij kunnen jonge ondernemers die een bedrijf overnemen of opstarten eenmalig een subsidie krijgen voor investeringen. Het precieze bedrag is nog niet bekend. In het landbouwakkoord werd gesproken over € 80.000, daar denkt Adema nu ook aan. De definitieve regeling volgt.

€ 50 miljoen extra voor biologische landbouw

Om de consumptie van biologische producten te stimuleren, trekt LNV de komende vier jaar € 50 miljoen extra uit voor de uitwerking van het actieplan voor groei van biologische productie en consumptie. Het kabinet wil dat in 2030 15% van het landbouwareaal biologisch geproduceerd wordt. Om te zorgen dat er voor boeren die willen omschakelen ook een verdienmodel is, moet de afzetmarkt vergroot worden, legt Adema uit. In het actieplan wordt onder andere gesproken over een minimum percentage biologisch bij consumptieve dienstverlening, schoolregelingen en bewustwordingscampagnes bij de consument.

Om de aanleg van landschapselementen verder te stimuleren, wordt in 2024 € 15 miljoen extra gereserveerd. De verwachting is dat boeren hiermee op ruim 650 hectare nieuwe landschapselementen kunnen aanleggen zoals bomen, heggen en plassen. Dit moet bijdragen aan het realiseren van de kabinetsdoelstelling om in 2050 10% groenblauwe ‘dooradering’ te realiseren.

€ 10 miljoen voor zelfsturing boeren

Adema reserveert daarnaast € 10 miljoen voor het verder uitwerken van doelsturing. Dat geeft boeren meer mogelijkheden om zelf te kunnen sturen om doelen te halen, in plaats van dat steeds meer regels worden opgelegd. Het geld wordt onder andere ingezet op het verder uitwerken van de stoffenbalans als het gaat om het mestbeleid, of om te kunnen sturen met Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s). Deze KPI’s moeten de inzet van boeren op bijvoorbeeld klimaat, biodiversiteit, water, bodem, plant- en diergezondheid inzichtelijk en meetbaar maken. “We zien dat de middeldoelschriften steeds moeilijker worden en voor enorme druk zorgen op het boerenerf. We moeten daarom echt stappen zetten”, zegt Adema.

Aanpak piekbelasters

Voor de piekbelastersaanpak wordt op de begroting € 1 miljard beschikbaar gemaakt vanuit het transitiefonds. Dat geld had het kabinet al gereserveerd, maar nu is het ook beschikbaar voor LNV om met de uitvoering van de aanpak te beginnen. Voor de uitvoering van de provinciale plannen in het kader van het Nationaal Programma Landelijk Gebied is nog geen geld gereserveerd op de begroting.

De plannen zijn ingediend en worden nu beoordeeld. Zo snel mogelijk na de beoordeling wordt de begroting aangepast, zodat er middelen beschikbaar komen om de eerste maatregelen van de provinciale plannen uit te voeren. Bij het opstellen van de plannen bleek dat provincies een veelvoud vragen van het beschikbare budget. Daarnaast is het transitiefonds nog niet aangenomen door de Eerste Kamer.

De totale landbouwbegroting bedraagt € 2,86 miljard.