Belgische bonden willen schadefonds voor PFAS

De Belgische boerenbonden hebben de overheid gevraagd om een PFAS-schadefonds om door vervuiling getroffen bedrijven te vergoeden. Dit schadefonds moet de onkosten voor bemonstering, bodemsaneringen, aansprakelijkheidsclaims en (imago)verliezen vergoeden. Wie beroep doet op het PFAS-schadefonds moet dan wel de mogelijkheid behouden om een claim tot schadevergoeding van de vervuiler in te dienen.

Grondvervuiling door PFAS is al enkele jaren geleden ontdekt rond een fabriek van 3M in Zwijndrecht bij Antwerpen waar onder meer lijm, synthetische rubbers en koelmiddelen worden geproduceerd. Maar al snel bleek dat PFAS veel verder reikt dan de locatie in Zwijndrecht, stelt de Boerenbond. Ook verwerking van PFAS-houdend afval en het gebruik van brandblusschuim zorgen voor verspreiding van deze ‘forever chemicals’ naar het milieu.

Geen normen voor plantaardige producten

“Bodems en water zijn essentieel voor land- en tuinbouwers, wanneer deze hoge concentraties PFAS bevatten, ondervinden zij hier impact van. Over de transfer van PFAS in bodem en water naar plant- en dierafgeleide weefsels is nog weinig kennis. Wel zijn er sinds 1 januari 2023 normen opgelegd voor eieren, vis, schaaldieren, tweekleppige weekdieren, vlees en eetbaar slachtafval. Voor plantaardige producten bestaan er tot op heden nog geen normen,” legt Boerenbond uit.

Land- en tuinbouwbedrijven in de Belgische PFAS-risicozones moeten de richtsnoeren van de dienst voor voedselveiligheid FAVV volgen en hun productie monitoren op PFAS. “Zij hebben bijkomende kosten voor deze autocontrole en ervaren grote onzekerheid over de afzet van hun producten. Die grote onzekerheid over de afzet van hun producten blijkt ook terecht te zijn. In de ruime omgeving van de Antwerpse haven zijn er al enkele bedrijven met dierlijke producten boven de normen. Deze bedrijven worden geblokkeerd en leiden grote (imago)verliezen door iets waar zij niets aan kunnen doen. Zij zijn hier niet de oorzaak, maar louter het slachtoffer.”