Adema: behoud derogatie was echt in het geding

De verlenging van de derogatie heeft in december echt aan een zijden draadje gehangen. Dat blijkt uit de uitleg van landbouwminister Piet Adema aan de Tweede Kamer over de ontstane situatie rondom de derogatiebeschikking.

Adema zegt dat het ministerie zich rot is geschrokken van de brief van de EU-commissaris Virginijus Sinkevicius van 19 december, waarin de Europese Commissie dreigt de derogatie in te trekken als Nederland zich niet aan de derogatiebeschikking houdt. Alle inzet van het ministerie is er vanaf dat moment op gericht om de derogatie te behouden, en niet langer op het uitstellen van de invoering van de verplichte bufferstroken.

Laat geïnformeerd

Adema erkent dat hij de Tweede Kamer had moeten informeren dat de zorgen groter waren, dan dat hij tijdens een debat op 20 december had gezegd, in antwoord op vragen van D66’er Tjeerd de Groot. Toen zei Adema nog – volgens eigen zeggen naar eer en geweten – dat er gesprekken gaande waren, maar dat hij geen grote zorgen had. “Als ik kennis had genomen van deze brief, had ik een ander antwoord gegeven.”

De focus van het ministerie is zo gericht geweest op behoud van derogatie, dat vergeten werd de Kamer te informeren, zegt Adema. Daar biedt hij excuses voor aan richting boeren en de Kamer. Hij voegt er wel aan toe dat hij inhoudelijk niet veel meer kon zeggen dan dat er moeilijkheden waren, vanwege de onderhandelingen met Brussel. Tussentijdse mededelingen hadden het onderhandelingsproces kunnen verstoren.

De oppositie reageert zeer kritisch op het pleidooi van Adema. Ze hameren erop dat de Kamer geïnformeerd had moeten worden. PVV’er Alexander Kops kondigde al in zijn eerste termijn een motie van wantrouwen aan, die door Wybren van Haga (BVNL) wordt gesteund.

Geen 100% zekerheid over acceptatie door Brussel

Of de huidige invulling van derogatiebeschikking, met het terugdraaien van de geboden uitstel voor de vanggwassenregeling en het invoeren van bufferstroken per 1 maart voor de Europese Commissie voldoende is, is niet zeker. 100% zekerheid krijgen we vooraf nooit, zegt Adema. Wel gaat hij ervan uit dat het zo voldoende is omdat de derogatiebeschikking vrijwel volledig wordt geïmplementeerd. De invoering van de bufferstroken per 1 maart is vanwege het democratisch proces niet eerder mogelijk, aldus Adema.

Adema: geen paniek in Berlijn

Adema ontkent dat hij vorige week in paniek is vertrokken uit Berlijn. Hij wist dat de ambtelijke onderhandelingen over de nieuwe implementatieregelingen in Brussel in volle gang waren. Zodra hij voldoende ‘comfort’ zou hebben, wist hij dat hij de besluitvorming door de ministerraad moest loodsen. Adema hield er al rekening mee dat hij vervroegd moest vertrekken uit Berlijn. Dat deed hij ook nadat hij donderdagavond een telefoontje had gekregen uit Brussel. Adema wilde niet hebben dat een dergelijk belangrijk besluit werd genomen in de ministerraad, met grote gevolgen voor boeren, terwijl hij zelf niet aanwezig was.