RTL Nieuws: plofkip voedselschandaal

RTL Nieuws noemde ‘de plofkippen’ dinsdagochtend 11 juni ‘een van de vele voedselschandalen’. Niet zo objectief van de doorgaans journalistiek degelijke nieuwsrubriek.

De verkoop van duurzaam geproduceerd voedsel zit in de lift. Daarover berichtte RTL Nieuws vanochtend. Het is op zichzelf goed nieuws. Echter, de wijze waarop RTL Nieuws dit nieuws presenteerde, is journalistiek dubieus; het werd weer eens duidelijk hoe (sommige) journalisten van publieksmedia denken over de landbouw en veehouderij, en/of hoe gemakzuchtig ze meegaan in tendenzen vanuit de actiebeweging. RTL Nieuws is daarmee in een klassieke valkuil voor journalisten getrapt. Wat is er aan de hand?

Plofkippen volgens RTL een ‘voedselschandaal’

Bij het filmpje over de gestegen verkoop van biologische en andere ‘duurzame’ producten verklaarde de voiceover van RTL (kijk vanaf ongeveer 2m30s) deze tendens als volgt: “De paardenvleesaffaire, het dioxineschandaal, de plofkippen; de vele voedselschandalen zetten mensen aan het denken.” Niets geks gehoord? Luister dan nog eens … Hier worden twee inderdaad bestaande ‘schandalen’, rond paardenvlees en dioxine, genoemd, en vervolgens koppelt RTL daaraan de plofkippen. Die zijn dus volgens de commerciële zender ook een schandaal. Maar dit is, althans in de context van de twee andere voorbeelden, onjuist. De term ‘plofkip’ is een door de actiebeweging (Wakker Dier) bedachte, en ik vind zéér slim bedachte term, die een mening over de kippenindustrie weergeeft. Bij de productie van die kippen is er geen schandaal of affaire waaraan RTL refereert. Het enige waarnaar deze betiteling ‘schandaal’ van RTL kan verwijzen, is de wijze van productie van die ‘plofkip’.  Kortom, RTL neemt kritiekloos een voor een specifiek effect bedoelde ‘actieterm’ over, een klassieke valkuil. Daarmee begaat de rubriek een onnauwkeurigheid, een suggestieve onnauwkeurigheid, waarmee ze zeer sterk de indruk wekt dat ze helemaal meegaat in de gedachte van Wakker Dier.

Wakker Dier bedacht de slimme term ‘plofkip’

Het gaat hier om woorden, dus er zijn vast mensen die zeggen: waar maak je je druk over. Is dit voor de fijnproever? Ja. Gaat het hier om haarkloverij? Nee. Want het venijn schuilt in het detail. Juist daarom is dit soort taalgebruik venijnig; het grote publiek merkt dit niet op, maar wordt onbewust door ‘mainstream’-journalisten bevestigd in een bepaalde, door de actiebeweging actief aangejaagde mening over de intensieve veehouderij. Dat een nieuwsrubriek die er in de regel juist beter dan het NOS Journaal in lijkt te slagen om niet gekoppeld te worden aan een bepaalde politieke smaak/voorkeur, op deze manier spreekt over plofkippen, en alsof die een objectief gegeven zijn, geeft te denken. Los van wat je vindt van plofkippen of hyperintensieve veehouderij (want kritiek mag, en is zelfs heilzaam), gaat RTL Nieuws hier journalistiek toch wel nat. Door de zeer slim door Wakker Dier bedachte actieterm ‘plofkip’ zo kritiekloos te gebruiken en te koppelen aan de term schandaal, roept de nieuwsrubriek op dit punt vragen op over de objectiviteit bij de productie van dit nieuwsitem.

Dierenbeweging heeft offensief echt gewonnen

Kortom, een en ander illustreert weer eens hoe knap de dierenbeweging, en zeker Wakker Dier, publicitair opereert. Het NOS Journaal is grosso modo een prima nieuwsrubriek, maar staat niet voor niets al jaren te boek als linksig. Daar had het journalistieke uitglijdertje van vanochtend me misschien minder verbaasd. Maar als je als dierenbeweging RTL Nieuws in jouw kamp lijkt te hebben, dan heb je echt gewonnen. Chapeau, Wakker Dier.