‘Zorgen boer om aardappel, onrust burger over gewasbescherming’

De landbouw viert het als een overwinning. De Europese Commissie trekt de vermaledijde gewasbeschermingswet (SUR) in. De wet beoogde het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in 2030 te halveren.

De timing is niet juist, meldt de commissie. De SUR leidt tot polarisering in Europa. Ofwel: de commissie zwicht voor de trekkers op straat. Koste wat kost wil Brussel voorkomen dat straks, na de verkiezingen voor het Europese Parlement op 6 juni, de rechts-populistische partijen het voor het zeggen krijgen. Nederland als gidsland, zou je met enig cynisme kunnen zeggen.

Pyrrusoverwinning voor de landbouw

De Brusselse knieval zou weleens een pyrrusoverwinning kunnen zijn, een schijnoverwinning. De maatschappelijke weerstand tegen ‘gif’ is niet te stuiten. Hoezeer deze vaak ook onterecht is. Vakmensen weten dat er altijd wel een ‘medicijnkastje’ nodig is, als alle andere maatregelen niet meer afdoende zijn. Een ander argument is dat grote chemieconcerns straks voor ‘kleine’ teelten geen registraties meer aanvragen.

De burger heeft hier allemaal niet zoveel boodschap aan. Hij ziet de spuit toch vooral als een risico voor zijn eigen gezondheid. De bollenteelt gaat hierin voorop. Al jaren staat het intensieve gebruik van middelen in de lelieteelt ter discussie. Onder aanvoering van de Nijmeegse hoogleraar Bas Bloem wordt de relatie met de ziekte van Parkinson gelegd. Bij kinderen kunnen ontwikkelingsstoornissen optreden. De Gezondheidsraad is minder uitgesproken, maar adviseert uit voorzorg toch maar om minder middelen in te zetten.

‘Cocktails maken het verschil’

Kernpunt in de kritiek is niet zozeer een bepaald middel, maar vooral de effecten van ‘cocktails’. Het College voor toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) onderzoekt die effecten niet. Het is de basis voor de uitspraak van een Drentse rechter om het gebruik direct te verbieden. Een vonnis dat in hoger beroep overigens is vernietigd. Vervolgprocedures lopen nog. Ondertussen hebben diverse verpachters de teelt van lelies op hun grond al verboden.

De grote angst is dat de weerstand overslaat op andere teelten waarbij intensief wordt gespoten, zoals aardappelen of uien. Natuurlijk, het zijn andere middelen, maar leg dat de verontruste burger maar eens uit. Hij ziet straks elke week de spuit rijden. Iedere burger kan ook de gang naar de rechter maken.

Nee, hier moet de agrarische sector juist een stap vooruit zetten. Geen juichstemming. Neem de zorgen serieus. Neem de burger mee in de zoektocht naar alternatieven op het gebied van techniek, inzet van groene middelen of resistentie. Er is heel veel te vertellen. En er is ook al heel veel gebeurd!