Welk mestoverschot?

Mestverwerking kan helpen om de afzetkosten te drukken. Er zijn echter weinig installaties die zich hebben bewezen en financierbaar zijn.

Het nieuwe mestbeleid heeft nieuw leven geblazen in de ontwikkeling van mestverwerking. Dat is op zich een goede zaak. Als een bepaald percentage mest verwerkt wordt, komt de mestprijs in het algemeen op een lager niveau uit. Varkenshouders gaan er dan financieel op vooruit. Tot zover een goed idee!

De vraag die bij me opkomt is: hoe groot is dat mestoverschot eigenlijk? Wat me opvalt is dat als er maar genoeg wordt betaald, de mest verdwijnt. Daar wordt een varkenshouder niet gelukkig van, maar de mest is wel weg. Gesteld wordt dat door toekomstige uitrijnormen de productie steeds meer uit elkaar gaat lopen. Dat kan kloppen, het is afhankelijk van het aantal dieren dat we blijven houden.

Het zou ook kunnen gaan zoals in Parijs: op het eind van de 19de eeuw maakte de Parijse burgemeester mestwetgeving, omdat men vreesde voor een enorm paardenmestprobleem in de stad. Hij voorzag een enorme uitbreiding in het aantal paarden door de vooruitgang. Hij werd snel ingehaald. Door de auto, wel te verstaan.

Blijft staan dat het voor de sector belangrijk is een bepaald percentage mest te verwerken. Hiermee wordt de mestprijs geholpen. Het moet dan niet zo zijn dat de verwerking zoveel euro’s per ton gaat kosten dat hij een prijsopdrijvend effect heeft.

Waar begin je dan? Met een groot initiatief: 400.000 ton op jaarbasis. Varkenshouders laten intekenen, op basis van deze leverplicht financiering proberen te krijgen en dan aan de gang gaan? Ik heb nog geen serieuze financiële onderbouwing of bedrijfsplannen van deze initiatieven gezien. Ik zou die willen inzien voor het moment van tekenen. Dergelijke grootschalige initiatieven, die vaak als voorbeeld worden aangehaald, mogen eigenlijk niet floppen. Ik houd er echter rekening mee dat het mislopen van dergelijke initiatieven consequenties zal hebben. Den Haag staat klaar om de rechtendiscussie weer te voeren.

Kleiner beginnen dan? Rekentechnisch is de grote opzet meestal de winnaar, klein (25.000 tot 50.000 ton per jaar) is wellicht minder interessant, wel overzichtelijk en eerder financierbaar als verlengstuk van een vergister of groter varkensbedrijf. Ik zie wel enkele technieken voorbij komen die bewezen hebben te werken, maar het is en blijft opletten. Enkele systemen hebben het vertrouwen van de banken, al is dat natuurlijk ook geen garantie dat het werkt, maar de financierbaarheid groeit.

We moeten mestverwerking van de grond krijgen en het zal niet meevallen het ritme te halen dat Den Haag ons oplegt. Voor Dijksma een eenvoudige casus: mestverwerking niet in orde, dan gaat de staatssecretaris van EZ verder met de rechten en zal ze de productie wel even in evenwicht brengen met hetgeen uitgereden en geëxporteerd mag worden. Mijn gevoel zegt dat het gebruikt wordt om kortingen op rechten door te gaan voeren om vermeende overschotten weg te werken. Ik hoop dat als Dijksma door Parijs loopt, ze het aantal paardendrollen telt en nog eens goed nadenkt.