Welk accent legt de koning dit jaar in de Troonrede?

De inhoud van de Troonrede blijft tot het laatste moment verborgen in de schoot van het kabinet en van de koning zelf. Elk jaar is weer de vraag welke accenten het kabinet wil leggen en hoe de koning dat in opdracht van het kabinet uitspreekt.

In de laatste afleveringen van de Troonrede is er altijd wel een zinsnede gewijd aan de land- en tuinbouw, het belang van de voedselproductie of de leefbaarheid van het platteland.

Woningbouw en infrastructuur

De stikstofproblematiek kwam voor het eerst in de Troonrede van 2019 aan bod als een ‘nieuw urgent vraagstuk’. Een jaar later werd de stikstofaanpak aangekondigd, inclusief een fors bedrag (€ 5 miljard) dat daarvoor werd uitgetrokken. “Het geld dat nu beschikbaar komt, kan onder andere worden ingezet voor natuurherstel en de aanpassing van stallen”, zei Willem-Alexander. “Dat is nodig voor de natuur, waarvan we allemaal genieten en die we moeten koesteren voor later. Het is nodig voor een gezonde en innovatieve toekomst van de Nederlandse landbouwsector, die ook in tijden van crisis zorgt voor een betrouwbare voedselvoorziening. En het is nodig om ruimtelijke ontwikkelingen in de sfeer van woningbouw en infrastructuur mogelijk te maken.”

Vorig jaar herhaalde de koning boodschap in wat andere bewoordingen. En daarbij kwam ook het jaartal 2030 in de tekst, weliswaar niet als jaar waarin de doelen zouden moeten worden bereikt, maar wel als de periode tot wanneer er geld voor het stikstofprobleem wordt uitgetrokken. Het fonds van € 25 miljard was er toen nog niet. Dat lag op dit moment nog onder tafel bij de onderhandelingen voor een nieuw kabinet.

De koning kondigde wel aan dat er dit jaar (2022) “investeringen in natuurontwikkeling, schonere stallen en opkoopregelingen [worden] gedaan”.

Het was nodig, zo zei de koning, “dat er een goed toekomstperspectief blijft voor Nederlandse boeren, die zo belangrijk zijn voor onze voedselvoorziening en een vitaal platteland”.

Vooruitzichten land- en tuinbouw

De realisering van dat perspectief is onder leiding van de begin deze maand opgestapte landbouwminister Henk Staghouwer dit jaar nog niet gelukt. Het is de vraag welke woorden de koning dinsdag wijdt aan de vooruitzichten voor de land- en tuinbouw, waarover volgende maand meer wordt verwacht. Want heen wenkend perspectief voor de landbouw blijft nodig om een succesvolle transitie te kunnen maken in een wereld die mede door de oorlog in Oekraïne veel onzekerheden en instabiliteit kent. Een opbeurend en ondersteunend woord van de vorst is altijd welkom – hoe symbolisch zo’n uitspraak ook is.