Tegenwind

De grote energiebedrijven hebben de omslag naar groene energie gemist en zitten nu in de problemen.

Ik heb al eerder gewezen op het slechte beleid in Nederland waar het gaat om duurzame energie. De overheid doet nauwelijks iets, regelingen veranderen elke keer weer, en de uitvoering ervan is heel ingewikkeld gemaakt. Mijn verdenking is dat de grote energiemaatschappijen liever geen duurzame energie willen, omdat ze er niet goed in zijn. Ze kunnen beter overweg met grote centrales die dag in dag uit ronken op gas of kolen; decentrale opwekking door burgers en bedrijven past hen niet. En het variabele karakter van windenergie en zonne-energie past ze nog minder.

Mijn verdenking is nu bewaarheid. Nuon zit in zwaar weer omdat zijn grote centrales niet flexibel zijn. Het bedrijf is een paar jaar geleden door de provincies voor goudgeld aan het Zweedse Vattenfall verkocht. Die provincies zijn nog steeds bezig het verdiende geld te verspillen aan belachelijke prestigeprojecten, maar dat terzijde.

Een woordvoerder van de bond van grote energieproducenten gaf op de radio aan dat de maatschappijen, waaronder dus Nuon, de transitie naar duurzame energie te laat hebben zien aankomen. Niet dat er in Nederland veel gebeurt op het terrein van duurzaamheid, maar in het nabije buitenland wel, en die stroom komt ook in Nederland. Daar komt bij dat er ook een beweging van onderop is, steeds meer energieconsumenten kiezen voor duurzaam. En dan niet alleen burgers, maar ook bedrijven die graag laten zien hoe verantwoord ze bezig zijn. Daar past het gebruik en ook de opwekking van groene energie prima bij.

Omdat de productie van groene energie nogal kan fluctueren, krijgen de grote centrales steeds meer de rol van achtervang. Ze moeten leveren als de wind wegvalt of als de zon achter de wolken verdwijnt, en ze moeten worden afgeschakeld als er veel aanbod van groene energie is. Omdat energie lastig is op te slaan, kan de prijs van groene energie heel laag zijn als het hard waait of als het zonnig weer is. Dat geldt niet alleen voor de binnenlandse productie, maar vooral voor de buitenlandse. De Duitsers en de Denen zijn veel verder dan wij, niet toevallig landen die zelf geen fossiele brandstoffen hebben, en hun productie bereikt ook Nederland. Klaarblijkelijk dachten de grote energiemaatschappijen dat ze de trend naar duurzaamheid konden tegenhouden. Ze zijn in hun eigen verhaal gaan geloven.

De landbouw kan er iets van leren. Ook die heeft te maken met allerlei maatschappelijke trends, van dierknuffelen tot de Vlinderstichting. Veel mensen in de landbouw snappen dat en proberen er op in te spelen. Er is ook een categorie agro-ondernemers die denkt dat het wel overwaait. Kijk naar Nuon en moederbedrijf Vattenfall. Ze hebben op die manier in een paar jaar €4 miljard verloren.