Soortenrijk grasland herstelt goed na droge zomer

Opbrengst en eiwit

Sinds 2015 beproeft DSV soortenrijk grasland. Deze uitgebreide proef in vier herhalingen ligt op de DSV locatie in Ven-Zelderheide (L.) maar exact dezelfde proef ligt ook op een DSV-veredelingsbedrijf in Duitsland. Bij de verschillende mengsels wordt gebruik gemaakt van 10 verschillende grassoorten en 11 verschillende vlinderbloemigen voor het binden van stikstof. Sommige mengsels zijn verrijkt met enkele kruiden, bijvoorbeeld smalle weegbree en cichorei.

Gedurende het jaar is het aandeel van de verschillende gras-, klaver- en kruidensoorten gescoord om te onderzoeken wat de ideale mengselsamenstelling is.

Twee stikstofniveaus

Om de proef nog meer waarde te geven zijn ook twee verschillende stikstofbemesting niveaus gebruikt: 120 kg N en 240 kg N per hectare. Op deze manier kan de kracht van vlinderbloemigen zichtbaar gemaakt worden. Met dit soort mengsels kan namelijk bespaard worden op de stikstofgift. Om een beeld te geven van de omvang van de proef: per locatie liggen ongeveer 160 verschillende veldjes die onder normale praktische omstandigheden 5 keer gemaaid worden om de opbrengst te bepalen. Daarnaast wordt van al deze veldjes ook de voederwaarde bepaald.

COUNTRY MultiLife 14 wortelt tot 80 cm diep op proefveld DSV zaden.

Indrukwekkende opbrengst en eiwitpercentage

Ondanks het relatief lage bemestingsniveau lieten sommige mengsels een indrukwekkende drogestofopbrengst zien in deze proef. Ook het gemeten eiwitpercentage lag boven 18%.

Het eiwit is gemeten via NIRS met een ijklijn voor gras. Enige voorzichtigheid is hier op zijn plaats omdat onduidelijk is of de meting van soortenrijk gras met veel vlinderbloemigen net zo nauwkeurig is als die van gras.

Soortenrijk grasland herstelt goed na droge zomer

In de zomer van 2018 kleurde het perceel soortenrijk grasland bij familie Maas in Afferden bijna helemaal bruin door de droogte. Op het perceel zijn 3 verschillende grasmengsels gezaaid van het COUNTRY MultiLife-concept van DSV zaden. Het perceel is niet beregend tijdens de extreme droogte. Kruiden zoals weegbree en cichorei kunnen beter tegen de droogte door hun diepere en intensievere wortelstelsel. Deze bleven dan ook groen gedurende de zomer. Maar de grassoorten en klavers leken afgestorven.

Indrukwekkend herstel van droogte

“Bekend is dat jong grasland dieper wortelt en een beter herstellend vermogen heeft. Maar toch waren we bang dat de grassen compleet dood zouden zijn toen ze helemaal bruin en verpulverd op het veld stonden”, aldus Luuk Maas (zie foto van augustus 2018).

Maas lijkt zelf verbaasd: “We staan versteld hoe prachtig het perceel nu dit voorjaar erbij ligt (foto 14 april 2018). Alles is weer groen en na er beter naar gekeken te hebben zien we dat geen van de grassoorten verloren is gegaan. In de COUNTRY MultiLife-mengsels versterken alle componenten elkaar; deze situatie is een mooi voorbeeld van 1 + 1 = 3.”

Zouden alle grasmengsels zich zo hebben hersteld na droogte? Maas denkt van niet: “Ik vraag me af of dit ook zo mooi terug gekomen was wanneer er alleen Engels raaigras had gestaan.” Maas geeft aan dat de witte klaver momenteel niet meer terug te vinden is. “Witte klaver kruipt met name over de grond, maar wortelt meer oppervlakkig. Hierdoor zal deze de droogte waarschijnlijk niet overleefd hebben.”

Vroege 1e snede in wikkelbalen

Na een paar warme, zonnige dagen is het gras in april gemaaid en opgeslagen in wikkelbalen. “Deze worden dan gedurende het seizoen bijgevoerd tijdens de weideperiode. Van vorig jaar weten we dat de koeien gek zijn op deze smakelijke pakken”, vertelt Maas.

Smalle weegbree remt nitrificatie

Smalle weegbree wortelt diep en intensief en bevat extra mineralen zoals natrium, calcium, zink, koper en kobalt. Voedingstechnisch worden aan smalle weegbree gezondheidsverhogende effecten toegeschreven. Bij een optimaal aandeel smalle weegbree neemt de opbrengst toe. Bij een te hoog aandeel smalle weegbree neemt de opbrengst en voederwaarde af.

Nitrificatieremming

Uit onderzoek in Nieuw-Zeeland komt naar voren dat smalle weegbree ook gunstig is om stikstofverliezen door urine van melkkoeien te verminderen. Vooral bij beweiding zorgt een urineplek voor een lokale ‘overbemesting’. In smalle weegbree zitten stoffen die invloed hebben op het pensmilieu waardoor de stikstof concentratie in urine vermindert en juist meer wordt benut, resulterend in een hoger melkeiwit gehalte.

In de bodem heeft weegbree een positief effect op een tragere omzetting van ammonium naar nitraat. Weegbreewortels geven natuurlijke nitrificatieremmers af in de bodem waardoor minder nitraat uit kan spoelen.

Uit aanvullend onderzoek moet blijken of de natuur ons een handje kan helpen om de stikstofkringloop ook op Nederlandse melkveebedrijven verder te optimaliseren.

Soortenrijk grasland met weegbree

Smalle weegbree en cichorei zijn opgenomen in de soortenrijke grasmengsels COUNTRY MultiLife 14 en 16. Deze mengsels zijn ontwikkeld na meerjarige, internationale proeven van DSV zaden. Door deze onderzoeken heeft DSV zaden ervaring betreffende de optimale hoeveelheid weegbree in elk mengsel.

De mengsels bevatten meerdere grassoorten, klavers en kruiden. COUNTRY MultiLife 14 past vooral bij maaien en COUNTRY MultiLife 16 vooral bij weiden.