Boerderij
Opvolger Jorrit: ‘Gangbaar heeft niet de toekomst’
Jorrit heeft begrip voor anderen maar denkt zelf dat grootschalige landbouw niet de toekomst heeft.
Jorrit merkte op school dat het gangbare landbouwsysteem niet bij hem en zijn familie paste. “Gelukkig had ik de mogelijkheid om me te oriënteren.”
Lees verder onder de foto‘s.
Als ik het bedrijf overneem, verander ik …
“We zijn al bezig met veranderingen, er zijn ook al stappen gezet. We willen met de kennis van nu de situatie van vroeger deels terughalen. Water vasthouden bijvoorbeeld. Daarvoor hebben we de sloten weer opgehoogd. Ook willen we inzetten op meer biodiversiteit. Geen coulisselandschap met alleen maar eiken maar voedselsingels met noten en vruchten. Het doel is om een gesloten kringloop te maken en om alles wat we produceren ook zelf te verwerken en af te zetten. Tot slot wil ik samen met mijn zus het bedrijf verder openstellen, we willen mensen inspireren om te komen overnachten, te eten, kortom te beleven.”
Een gesloten ecosysteem, kan dat eigenlijk wel op bedrijfsniveau? Het evenwicht houdt toch niet op bij je perceelsgrenzen?
“Wat leuk dat je die vraag stelt. Ons bedrijf zit vlakbij vliegveld Twente. Dat is een groot natuurgebied met veel biodiversiteit en daar willen we gebruik van maken. Ik geloof dat we op ons bedrijf een bepaald ecosysteem kunnen neerzetten. Het natuurgebied kan als buffer dienen zodat bijvoorbeeld vogels niet alleen bij onze boerderij terecht kunnen, maar ook daar.”
Mijn grote voorbeeld is …
“Ten eerste Sicco Mansholt. Zijn verhaal is zo fascinerend: hij stimuleerde als minister van Landbouw productiestijging en zag later in dat het weer anders moest. Erkennen dat je je ideeën bij moet stellen, is nooit makkelijk en als je dat toch doet, dan kan ik daar alleen maar bewondering en respect voor hebben.
Ten tweede mijn ouders. Ze hebben altijd gedaan wat daadwerkelijk goed voelt, maar staan tegelijk open voor nieuwe ideeën zoals die van mijn zus en mij. Mijn vader heeft vroeger – met de kennis van toen – de sloten bijvoorbeeld nog uitgegraven en verdiept, het waterpeil moest omlaag om goed te kunnen werken. Onlangs hebben we diezelfde sloten samen weer opgehoogd. Mijn vader ziet in dat het anders moet dan hij het vroeger deed en hij gaat er gemotiveerd in mee. Fantastisch is dat.
Ten derde: John en Molly Chester van Apricot Lane Farms. Zij maakten de documentaire The Biggest Little Farm en dat zorgde voor mij dat veel puzzelstukjes op hun plaats vielen. De traditionele gangbare werkwijze paste niet bij mij en mijn familie. Hoe het wel moest wist ik lange tijd niet. Tot ik dus die documentaire zag van twee mensen die vanuit de stad een boerderij beginnen waarbij natuur en voedselproductie volledig met elkaar in balans zijn. Ik weet wel dat je er allerlei vragen bij kunt stellen, zoals hoe het gefinancierd is. Maar daar wil ik me niet direct mee bezighouden, met omdenken kom je ver, het gaat mij om de visie erachter.”
Je hebt Agrarisch Ondernemerschap gestudeerd aan de has. Werden je ideeën daar serieus genomen? Of werd je raar aangekeken?
“Wat is raar? In tijden van verandering is er zoveel raar. Wel heb ik tijdens de opleiding gemerkt dat ik andere opvattingen had. Het ging vooral over efficiency en kostprijzen en ik zag dat anderen gedwongen werden door rode cijfers. Mijn situatie was anders, gelukkig. Ik had de mogelijkheid om me te oriënteren op hoe het anders zou kunnen. Thuis kreeg ik daar ook alle ruimte voor, daar ben ik mijn ouders ontzettend dankbaar voor. Ik ben evengoed blij dat ik die opleiding gedaan heb, daardoor begrijp ik waarom bepaalde keuzes worden gemaakt en is mijn ondernemend karakter echt gestimuleerd. Maar zelf denk ik dat gespecialiseerde, grootschalige landbouw niet de toekomst heeft. Daar kan de wereld niet mee uit de voeten en het klimaat ook niet. Het moet anders, duurzamer, lokaler, met minder vee en meer plantaardig en in balans met de natuur.”
Het mooiste werk vind ik …
“Oogsten op een warme zomeravond, dat vind ik mooi en geeft me het geromantiseerde gevoel. Verder geniet ik van bezig zijn in de keuken op het erf. Daar komt alles samen van wat er gebeurt op de boerderij; koken met de producten die je zelf hebt gemaakt, dat is geweldig.”
Ik heb een hekel aan …
“Zieke dieren, dat is balen. Verder vind ik het erg jammer als mensen in een blokkade schieten van bepaalde ideeën in plaats van open te staan voor innovaties. De agrarische sector is zo mooi, er is zoveel potentie. Het is een gemiste kans dat we elkaar soms zo klein houden in plaats van te leren van elkaar.”
Als ik een miljoen win in de loterij dan …
“De transitie naar wat ik voor ogen heb, kost geld. Daar zou ik in investeren. En in eigen productverwerking en afzet.”
Over vijf jaar dan …
“Dan staat er een familiebedrijf dat bestand is tegen alle maatschappelijke opgaven waar we voor staan. Hopelijk is er dan ook een nieuwe generatie op de boerderij. Praktisch wordt dat nog een beetje puzzelen want mijn vriendin is Italiaans. Ik ben benieuwd wat de toekomst ons gaat brengen.”
Dit artikel is onderdeel van de rubriek De opvolger. Ook meedoen? Mail je naam, leeftijd, soort bedrijf en telefoonnummer naar margreet.welink@misset.com.
Beheer
WP Admin
Bewerk bericht
Hij zal vooral bedoelen gangbaar met 50 koeien wat de toekomst niet heeft en ik denk dat hij daarin gelijk heeft. Dan zul je ofwel meer omzet per liter moeten maken (biologisch met flink de rem op de kosten) of iets anders er bij.
En Jorrit? Het is natuurlijk fantastisch dat je jezelf Directeur kan noemen van het indrukwekkende SFYN. werkend in het rijke Europa maar zou het niet een goed idee zijn om ergens in Afrika hulp te bieden op het gebied van kennis en logistiek, persoonlijk denk ik dat het daar harder nodig is
Wiel, dan zie jij andere bedrijven dan ik. ik zie jonge ondernemers die heel cijfermatig ondernemen met de focus op milieu en diversiteit, maar wel efficient en doelmatig en ook grootschalig ja! daardoor houden ze meer over wat ze weer in de ontwikkeling van het bedrijf steken. dat is hun liefde voor het bedrijf. Of denken jullie dat de liefde pas komt als je op klompen loopt met een rode zakdoek om je nek.
Zie bij heel veel bedrijven dat die puur economisch( op cijfers) geleid worden zonder beleving.
Volgens mij begint het met de liefde voor het vak over te brengen op de volgende generatie ongeacht of je nu gangbaar of biologisch bent.
jorrit haalt Mansholt er bij, Mansholt zorgde er voor dat er voedsel genoeg was voor de eigen bevolking. hij deed dat goed! echter er kwam te veel en transport was schaars. nu is het anders en misschien wel een miljard mensen hebben te weinig voedsel of het is te duur, kijk eens naar onze eigen voedsel banken. daarnaast leven wij in noord west EU in een super vruchtbare omgeving. Ook is het zo dat Jorrit en heel veel anderen niet het iniatief durven nemen om te pleiten voor minder mensen op deze planeet, stel je voor! Je zou iemand voor het hoofd stoten! Als we dan denken op de manier van Jorit 9 of 10 miljard mensen te kunnen voeden wens ik ze veel succes! onbetaalbare voedsel prijzen! één voorbeeld, er lijkt niets aan de hand met de tarwe en toch is die prijs laatst met 10 tallen procenten gestegen.
als er maar enigzins een tekort komt stijgt de prijs niet met een beetje maar met een paar honderd procent. denk daar eens aan!
nogmaals ik wens Jorrit veel succes!
Was het Mansholt die voor voldoende en goedkoop voedsel zorgde? Ik denk eerder dat de wetenschap voor voldoende voedsel heeft gezorgd in samenspel met de boeren. Het Europese land met de grootste bedrijven met gespecialiseerde taken van voldoende omvang (CCCP) had de meeste lege schappen in zijn supermarkten in de grote steden. Dit kwam niet door de bedrijfsgrootte maar eerder door de niet toegepaste moderne landbouwwetenschap en bijbehorende hulpstoffen (kunstmest, gewasbescherming etc.).
De plannen van gemengde bedrijven in een mooi landschap met voedselbossen etc. lijkt prachtig zolang gik er met mijn gezin van moet leven en alle tijd om te “oogsten”. Of moet ik zeggen voedsel verzamelen?
Om op ze wijze de gehele bevolking in de grote steden van eten te voorzien van een acceptabele prijs lijkt me een opgave die allen mogelijk is als de werkers in de voedselproductie geen vergoeding voor hun werk vragen anders dan “Leven in de Natuur”.
ik vind het altijd wel bijzonder dat kinderen zich vaak vormen aan de hand van de levensvatbaarheid van het ouderlijk bedrijf. Het ouderlijk bedrijf was in dit geval inderdaad niet levensvatbaar om door te zetten voor de volgende generatie, dus als een opvolger verder wil zal hij een nieuwe richting moeten zoeken en zijn mindset verleggen.
een opvolger van wel een levensvatbaar bedrijf kan dus heel anders aankijken tegen de toekomstbestendigheid van een gangbaar bedrijf, waarom? Omdat deze opvolger wel ziet dat er geld verdiend kan worden op een gangbaar bedrijf en daar dan ook kansen ziet!
je toekomst wordt voor een groot gedeelte gevormd door je opvoeding en jeugd!
Maakt allemaal niet uit, als er werkplezier is heeft zo’n bedrijf toekomst.
Ik zie in mijn omgeving ogenschijnlijk super-efficiënte bedrijven, alles tiptop op orde, maar er ontbreekt een ding, een opvolger.
Het is mooi dat hij Sicco er bij haalt, wij zijn allemaal de uitkomst van industriële revolutie en landbouwhervormingen, vraag me soms af of “gangbaar” wel de standaard moet zijn, wij hoeven de wereld niet te voeden, dat kunnen we sowieso niet.
@Kuiper, we hoeven inderdaad de wereld niet te voeden en dat kunnen we inderdaad ook niet. Tenminste dat vinden we dan wellicht gezien vanaf onze eigen bedrijven. Maar als het er in de wereld er ergens toe doet op het gebied van landbouw kennis en innovatie dan zijn wij Nederlanders daar wel veel en vaak te vinden en dat is ook prima de mensen daar elders moeten ook eten of luxer eten naarmate de welvaart stijgt. Het is alleen maar prima dat in ons eigen land mensen en bedrijven zijn die laten zien wat er kan en wat er mogelijk is. En niet te vergeten het is voor onze eigen economie en welvaart uitstekend!
Verbreding of neven inkomsten is op zich toch prima.
Enkel je inkomsten halen uit melk vlees en eieren is wellicht ook niet helemaal handig op de langere termijn. Maar het moet je wel passen en je moet er natuurlijk wel de tijd en gelegenheid voor hebben.
Ik denk dat er veel meer boeren neveninkomsten hebben zonder dat ze dat scherp bewust in beeld hebben.
@benniestevelink. Misschien hebben wij het begrip landbouw wel teveel versmald, en zijn die neveninkomsten wel gewoon wat er oorspronkelijk bij hoort om gezond blijven (op allerlei gebied)…
Overigens is deze reactie niet geschreven door Wessel Bassa, maar door fam. van;-)
“Gangbaar heeft niet de toekomst”.
Tegelijk kan ecologisch, zonder forse neveninkomsten, economisch niet bestaan.
Zie daar het probleem van de landbouw.
“Gangbaar heeft niet de toekomst”.
Tegelijk is ecologisch, zonder forse neveninkomsten niet levensvatbaar.
Zie daar het probleem van de landbouw.
Prima