Opvolger: ‘In Amerika zag ik duidelijke scheiding tussen bedrijfstypen’

In de dynamische wereld van de Nederlandse landbouw staat bedrijfsopvolger Sander van Essen op het punt het stokje over te nemen van zijn ouders. Met ambities om de melkveehouderij te moderniseren door automatisering zoals melkrobots, streeft hij ernaar om meer vrijheid in zijn planning te brengen en de bedrijfsvoering te optimaliseren met behulp van sensoren en data. Toch blijft hij met beide benen in de klei staan: Sander is niet direct van plan om over te schakelen op biologische landbouw, maar wil eerst inzetten op extensivering en natuurinclusieve landbouw. Met een passie voor het boerenleven en een blik op de toekomst, wil hij ook het publiek uitnodigen op de boerderij om te leren over het vak.

Lees verder in dit artikel meer over Sanders bezoek aan World Dairy Expo in Amerika

Als ik het bedrijf overneem, verander ik…

Sander: “Qua omvang zou ik het zo laten. Dat kan zonder personeel, maar ik zou wel meer willen automatiseren. Nu melken we in een 2×8 visgraat wat de nodige tijd in beslag neemt. Ik heb helemaal geen hekel aan melken, maar met een melkrobot kun je vrijer zijn in je planning. Ook zou ik meer gebruik willen maken van sensoren en data om kengetallen nog verder te optimaliseren.

Of ik bio zou willen? Ik zeg nooit nooit, maar nu nog niet. Liever zou ik eerst extensiveren, kruidenrijk grasland inzaaien, aan weidevogelbeheer doen, eigen krachtvoer telen en de kringlopen meer sluiten.”

Boerderij-educatie lijkt mij wel wat

“Wat me ook wel wat lijkt, is iets met rondleidingen en boerderij-educatie. Ik heb het gezien tijdens een MBO-stage. Het sprak me erg aan om je eigen verhaal te vertellen en uit te leggen hoe het werkt in de sector. Ik zag schoolkinderen die eerst alles maar vies vonden, maar een uur later wilden ze niet terug naar school omdat ze het zo leuk vonden op de boerderij.”

Mijn grote voorbeeld is…

“Mijn ouders. Het is knap wat ze hier elke dag doen en hoe ze het bedrijf steeds hebben uitgebreid en verbeterd. Ik heb er ook veel waardering voor dat ik de ruimte krijg het over te nemen.”

Samen iets doen, samen succes vieren, dat is leuk

Het mooiste werk vind ik…

“Dat wordt een top-4. Ten eerste zelf grasmaaien zodat we het optimale moment kunnen pakken. Ook de geur van gemaaid gras geeft me positieve energie. Ten tweede fokkerij. Ten derde het proces van gras en mais die in een koe worden omgezet in melk. Dat blijft boeiend. Geen machine die dat kan en wat mij betreft blijft dat zo. Tot slot geniet ik ervan om met ons gezin samen naar fokveedagen te gaan, ook met eigen koeien. Samen iets doen, samen succes vieren, dat is leuk en ontspannend.”

Ik heb een hekel aan…

“Machines winterklaar maken. Machines vind ik leuk om mee te werken, maar niet om aan te sleutelen.”

Als ik een miljoen win in de loterij dan…

“Investeer ik dat in grond en het aflossen van de hypotheek. Ook zou ik iets opzij zetten om wat leuks mee te doen. Een vakantiehuisje of een boot aanschaffen bijvoorbeeld. Ontspanning is belangrijk, ik vind dat je op zondag best eens met de benen omhoog mag zitten.”

Over vijf jaar dan…

“Heb ik mijn opleiding afgerond en zit ik in de maatschap. Ik werk thuis maar heb ook een baan buiten de deur. De extra inkomsten zijn welkom en ik doe meteen meer kennis en ervaring op.”

Je bent onlangs voor je opleiding naar de World Dairy Expo in Amerika geweest. Waarom was dat?

“In het derde leerjaar aan de Aeres Hogeschool Dronten moeten alle studenten een Proeve van Bekwaamheid (PvB) doen. Hier mag jezelf een keuze in maken en ik heb gekozen voor de Amerika-reis naar de World Dairy Expo. Samen met medestudenten Anneloes Scholten en Anne van Rossum organiseerden we de reis. Het doel was een bezoek aan de World Dairy Expo en deelname aan de Dairy Judging Contest. Woensdag 27 september zijn we met vijf studenten en docent Carel Gosselink vertrokken naar Minneapolis Saint-Paul. Vanuit daar bezochten we de University of Wisconsin – River Falls. Jaarlijks vinden hier verschillende uitwisselingen plaats tussen studenten van Dronten.”

Wat viel je op in Wisconsin?

“Het landschap is heel anders dan in Nederland. Veel meer bos en bomen, lange wegen en op het platteland kleine dorpjes en een groot buitengebied. We konden soms een hele tijd rijden zonder dat we bebouwing of een agrarisch bedrijf tegen kwamen.”

En de bedrijven, wat viel je daaraan op?

“Er vormt zich een duidelijke scheiding in de melkveehouderij. Aan de ene kant heb je kleine familiebedrijven tot 100 melkkoeien. Ze hebben vaak nog een grupstal. Aan de andere kant heb je bedrijven met 400, 1.500 of 2.700 melkkoeien. Die werken met personeel en strakke protocollen.”

Jullie deden mee aan de Dairy Judging Contest. Wat hield dat in?

“Het was een wedstrijd vee beoordelen. We mochten eerst oefenen. Hier trok de organisatie van de World Dairy Expo twee dagen voor uit. Op zondag 1 oktober was het dan echt zover. De dag waar we als team Aeres University al weken voor hadden geoefend. Om 5.00 uur ’s ochtends ging de wekker zodat we om 6.30 uur strak in het pak aanwezig waren in het Colosseum op de World Dairy Expo. Daar werden de wedstrijdregels nog eens toegelicht en toen mochten Jolijn, Wessel, Anneloes en ik de ring in! Om 7.30 uur begon de contest.”

En toen?

“We kregen 12 klassen te zien. Per klasse hadden we 15 minuten de tijd om ze op volgorde te zetten. Er waren zeven verschillende rassen: Ayrshire, Brown Swiss, Guernsey, Holstein, Jersey, Milking Shorthorn en Red&White. In de middag moesten we bij zes klassen een mondelinge toelichting geven in maximaal 2,5 minuut.”

Gewonnen?

“Helaas niet maar Aeres University versloeg wel vier Amerikaanse teams. We hebben enorm veel geleerd. Hebben een bult schik gehad en zijn een superervaring rijker!”