Onbegrip

Steeds meer mensen denken het recht te hebben te oordelen over boeren. Begrip voor een ander is er niet.

De hand bijten die je voedt. Vee zal dat niet snel doen.  Wil dat dan zeggen dat het een luxe is die de mens zich de laatste tijd mag veroorloven? Langzamerhand raak ik steeds geïrriteerder over de onnadenkende opmerkingen, bijvoorbeeld op Twitter, van een groeiend aantal mensen dat denkt het recht te hebben over ons boeren te mogen oordelen. Personen als Marianne Thieme zijn zo ontzettend verwend geraakt dat ze het vermogen zijn kwijtgeraakt om zich in een ander te verplaatsen.

26 cent krijgen we nog steeds voor onze melk. Ik heb onze melkfabriek, Milch Union Hocheifel (MUH), gebeld dat we dit niet lang volhouden. Ik kreeg te horen dat ‘das Kartel’ (de Duitse NMa) de fusie tussen MUH en Arla heeft tegengewerkt. Het wordt dus pas half november voor de melkprijzen gaan stijgen en we net zoveel krijgen als Arla-boeren, die niet tevreden zijn met hun 30 cent.

‘Arme dieren’

Ik heb onlangs commentaar gehad van iemand die denkt dat koeien alleen maar gras eten en dat boeren alleen twee keer per dag even melken. En een paar dagen geleden kreeg ik van een buurvrouw het ‘advies’ om ermee op te houden, omdat we onze koeien niet in de wei doen. “Dat kunnen jullie die arme dieren niet aandoen!” Zeker, een koe hoort in de wei, maar alleen als er voldoende voer is voor de winter. Bij mijn verdediging dat we echt te weinig grond hebben en dat dus elke centimeter nodig is voor het inkuilen, zodat de koeien deze winter genoeg voer hebben, keek ze me niet begrijpend aan en zei: “Dat is nonsens, dat hele stuk weiland (12 hectare) bij de stal is toch van jullie? Ik geloof het niet. Dan moeten jullie alles maar beter organiseren.”

Onmacht

Ik heb mijn woede ingeslikt. Herstel, mijn onmacht, mijn onvermogen om het haar uit te leggen. Deze vrouw die uit de stad naar het platteland is verhuisd heeft het goed, kent geen armoede, ze kan zich de luxe veroorloven om biologisch-veganistisch te eten. Uit principe eet ze veganistisch, omdat ze het zielig vindt wat er met het vee gebeurt, legde ze me nog uit.

Ja, ik weet dat ze het goed bedoelt, maar heeft ze dan niet door hoeveel dieren het zoveel moeilijker hebben op deze wereld dan onze koeien? Wij geven onze kalfjes geen antibioticamelk zoals de andere boeren in onze omgeving wel doen. Wij halen de veearts er op tijd bij. Et cetera. Ja, de stal moet nodig opgeknapt worden, maar we verbeteren telkens een gedeelte van de ligboxen.  Ja, hádden we maar meer land. Maar juist de dorpelingen die zoveel commentaar hebben op de boeren met hun megastallen iets verderop gaan als hun pachtland vrijkomt wél naar die megaboeren. Voor het gemak vergeten ze even de kleine boeren uit het eigen dorp, ‘omdat die waarschijnlijk toch niet zoveel betalen als de megaboeren’. Is dat niet een beetje hypocriet, vroeg ik laatst aan zo’n dorpeling. Je kunt wel raden wat de reactie was. Ik vraag me af wanneer die me weer gedag gaat zeggen.

Geen roze wolk

Helaas is het zo dat mensen pas begrip kunnen opbrengen voor een ander als ze zelf meemaken hoe het is, het werkelijke leven als boer. Nee, dat is niet zoals in het romantische Boer zoekt Vrouw een roze wolk, maar de rauwe waarheid:  zeven dagen per week keihard werken en dan maar hopen dat je rond kan komen. Steeds minder melkgeld in tegenstelling tot de enorm stijgende diesel- en krachtvoerprijzen. Wetend dat bijvoorbeeld de kaasprijzen de afgelopen vijf jaar zijn verdubbeld.

Elke cent die je kunt missen opzij leggen voor het verbeteren van je stal. Bij ons betekent dat de broodnodige reparaties, de luxe die moderniseren heet hebben wij niet. Voor degenen die hier kritiek op hebben: mijn man heeft vanaf zijn zestiende keihard gewerkt voor een eigen boerderij. Wij hebben niets geërfd of overgenomen.

Trots

Omdat wij geëmigreerd zijn, hebben we de luxe niet die anderen wel hebben: familie en vrienden die om de hoek wonen, die in tijden van nood voor je klaar staan. Of af en toe even bellen, geïnteresseerd zijn hoe het werkelijk met je gaat. Vrienden of familie bij wie je even je hart kunt luchten.  Maar het ergste is nog als mensen uit je directe omgeving, om wie je geeft, je niet meer in hun leven toelaten. Waarom? Omdat ze zich voor je schamen. Bij wie je pas weer welkom bent als het weer met je goed gaat. Helaas komt dat ook voor, meer dan je denkt.  En ook dat is een gevolg van luxe. Ook al ziet het er, door alle omstandigheden, bij ons niet zo gelikt uit als bij sommige andere boeren; ik ben beretrots dat we het tot nu toe met zijn tweetjes hebben kunnen rooien. Maar er zijn ook dagen waarop ik denk: waar zijn we in godsnaam aan begonnen?