Nieuw beslisondersteunend systeem voor vergelingsziekte in graan

Onderzoeks- en adviesorganisatie Delphy test dit seizoen een beslisondersteunend systeem (BOS) voor het voorkomen van vergelingsziekte in wintergraan. Het BOS is ontwikkeld in Engeland en daar al een aantal jaren in de praktijk toegepast. In Nederland onderzoekt Delphy dit seizoen bij vijf telers op tien percelen hoe het hier werkt en of het voor Nederland eventueel moet worden aangepast. Het systeem komt uit het project IPM Decions, een Europees platform dat toegang verschaft tot een hele serie ondersteunende systemen.

Het gerstevergelingsvirus, dat ook in wintertarwe vergelingsziekte veroorzaakt, wordt overgebracht door bladluizen. Een enkele invliegende met virus besmette luis is geen probleem. Echter een nieuwe generatie gevleugelde bladluizen kan een besmetting over het hele perceel verspreiden, waardoor forse opbrengstderving kan ontstaan.

Wintertarwe niet te vroeg zaaien

De gangbare manier om verspreiding van het virus te voorkomen, is de wintertarwe niet te vroeg te zaaien. Echter de hoge temperaturen in het najaar zorgen ervoor dat de tarwe na het zaaien snel bovenkomt en de luizen lang blijven vliegen. Vorig jaar zijn volgens Harm Brinks van Delphy in november nog vliegende luizen gevonden, waardoor het vergelingsvirus nog laat in het seizoen is verspreid. Met name in het Zuidwesten is daardoor op veel percelen opbrengstschade opgetreden. Ook nu zijn er al veel percelen wintertarwe gezaaid, en gezien de hoge temperaturen is het risico op verspreiding van het virus groot.

Het beslisondersteunende systeem attendeert een teler erop als er een nieuwe generatie luizen in het perceel aanwezig kan zijn en een bestrijding zinvol is. Het systeem werkt op basis van de opkomstdatum van het gewas en de temperatuursom na opkomst. Na een bespuiting begint de cyclus opnieuw.

Europees project

IPM Decisions is een Europees project waarin een online platform is ontwikkeld met een groot aantal beslissingsondersteunende systemen. De BOS’en zijn veelal gemaakt door onderzoeksinstellingen. Om te voorkomen dat deze op de plank blijven liggen wanneer er geen commerciële belangstelling voor is, worden ze via het platform gratis aan telers en adviseurs beschikbaar gesteld. De belangrijkste ziekten en plagen staan er al op, het platform wordt regelmatig aangevuld met nieuwe systemen.