Lig- en vreettijd eerste signalen voor hittestress

Melkveehouders kunnen sneller reageren op beginnende hittestress als ze weten waar ze op moeten letten. Dat blijkt uit een afstudeeropdracht van drie studenten aan HAS Hogeschool Den Bosch. Koeien met flinke hittestress vreten minder, verliezen melkproductie en er is sprake van een hoger celgetal.

De hittestress wordt uitgedrukt in de temperatuur-luchtvochtigheidsindex (THI). De studenten hebben de schaal opgesplitst in:

• THI onder 68 (geen hittestress);
• THI tussen 68 en 765 (matige hittestress);
• THI hoger dan 75 (ernstige hittestress).

Bij ernstige hittestress verliezen de koeien tot 23% van de dagproductie en steeg het celgetal tot het drievoudige.

Als de THI stijgt vanuit een niet-bedreigende situatie neemt hittestress langzaam toe. Opmerkelijk is dat in die eerste periode koeien iets meer liggen en ook de vreettijd neemt toe. De verklaring is dat koeien een hogere onderhoudsbehoefte hebben, omdat de verdamping toeneemt door meer hijgen. Pas daarna, als de hittestress verder toeneemt, liggen koeien minder lang en besteden ze minder tijd aan vreten. Uit het onderzoek blijkt ook dat oudere koeien in de derde of hogere lactatie, en koeien met een hoog productieniveau met een dagproductie van 36 kilo melk, sneller met hittestress te maken krijgen.

Vervolgonderzoek hittestress

Er zijn sensoren die kunnen helpen om veranderingen in de ligtijd en vreettijd te signaleren. Het vervolgonderzoek gaat zich onder meer richten op de acties die veehouders dan zouden kunnen ondernemen, nog voor de productie-effecten optreden. Zo kun je denken aan bijvoorbeeld het verhogen van de energiedichtheid van het rantsoen per kilo droge stof. Ook kan de ventilatie worden aangepast en kunnen veehouders mogelijkheden creëren om koeien te koelen via verneveling van water of met hulp van sproeiers om zo de koeien nat te maken.