Krachtige woorden

Frankrijk wil maar al te graag Nederland de schuld geven van het paardenvleesschandaal. De onderste steen moet boven komen, maar daarna blijft het stil.

Iedereen is nu wel op de hoogte van het schandaal  van paardenvlees dat op zijn lange weg van slachthuis tot diepvriesmaaltijd verandert in rundvlees. Alle Europese landen lijken erbij betrokken, met een hoofdrol voor Nederland en Frankrijk. Het schandaal komt net op het moment dat de Franse veehouderij het neusje van de zalm laat zien op de Salon Internationale d’Agriculture in Parijs. Betere reclame voor Frans rundvlees kun je je niet bedenken. Met dank aan de Nederlandse vleeshandel.

Eigenlijk zou ik helemaal geen blog over het paardenvleesschandaal moeten schrijven, want dat is al te veel gedaan. Bovendien zijn er over dit onderwerp veel deskundiger mensen dan ik. ‘Achteraf kijk je een koe (paard) in z’n kont’, geldt hier eens te meer. Maar een paar artikelen hebben me toch aan het denken gezet.

Recordaantal slachtingen

Bij het opruimen van oude exemplaren van Boerderij (ik ben zo iemand die alle kranten bewaart onder het motto ‘je weet maar nooit waar je het nog voor nodig hebt’) kwam ik in het nummer van 9 oktober 2012 een artikel tegen met als kop: ‘Recordaantal paardenslachtingen’. Nog nooit eerder werden in Nederland zoveel paarden geslacht als in 2012. Belangrijkste redenen zijn het veel te grote aantal paarden en de crisis, waardoor een paard houden voor veel mensen te duur wordt. In andere landen gebeurt hetzelfde. ‘Het vlees wordt geëxporteerd naar landen waar het geliefd is, zoals Frankrijk’, las ik in het artikel.

Alleen geen paardenvlees

Nu staan Fransen erom bekend dat ze alles eten wat beweegt, zoals slakken, glasaal, kalfshoofd (het lievelingsgerecht van oud-president Chirac), pens (wat wij aan de hond geven), maar ook de meest verrukkelijke vleesgerechten die je maar kunt bedenken. Ze eten alles, behalve paardenvlees! Je vindt het nauwelijks in de winkel en je zult het niet in restaurants op de kaart tegenkomen. Volgens de cijfers van France Agrimer is de consumptie van paardenvlees de laatste dertig jaar met 72 procent afgenomen tot 300 gram per inwoner per jaar in 2012. Hoe kan het dan dat de export van paardenvlees naar Frankrijk de laatste jaren enorm is gestegen?

‘Nederland is schuldig’

Frankrijk wil maar al te graag de schuld geven aan een Nederlandse  vleeshandelaar die vanuit Cyprus opereert onder de naam Draap Trading (Draap is de omkering van paard, dus geen misverstand). Hij zou paardenvlees als rundvlees hebben verkocht. Maar de bewuste handelaar zegt in de Engelse krant The Guardian dat hij toch echt paardenvlees heeft verkocht, onder andere aan Spanghero, een vleesververwerker van de Franse coöperatie Lur Berri. Familie Spanghero, bekend omdat twee zoons in het Franse nationale rugbyteam hebben gespeeld, is al lang geen eigenaar meer. Alleen hun naam staat nog op het bedrijf. Het is raar dat in Frankrijk alle pijlen zijn gericht op dit bedrijf, terwijl de vleeshandel er maar een heel klein deel van de activiteiten is. ‘C’est arbre qui cache le forêt’, zegt men hier in Frankrijk om aan te geven dat de focus ligt op het detail in plaats van het geheel.

Onderste steen boven

De hele affaire doet me denken aan het BSE-schandaal in de jaren negentig. Begonnen in Engeland door het niet genoeg verhitten van diermeel, waaide het over naar Frankrijk, dat Engels diermeel had geïmporteerd. Alle schuld werd in de schoenen van de Engelsen geschoven, tot bleek dat de Franse veevoerindustrie op grote schaal in de fout was gegaan. De overheid beloofde dat de onderste steen boven zou komen en dat de schuldigen achter de tralies zouden verdwijnen. Maar het dossier verdween in een la en kwam daar nooit meer uit. Een onderzoeksrechter die het in de openbaarheid wilde brengen, werd overgeplaatst en we hebben er nooit meer iets van gehoord. Het enige wat we eraan hebben overgehouden is het label Viande Bovine Française (VBF).

Zwijgen

Ook nu zal weer met krachtige woorden worden gezegd dat de onderste steen boven moet komen. Ook nu zal er een nieuw etiket op de markt komen om de consument gerust te stellen. Maar verder zullen we er niets meer over horen. Er zijn te veel mensen met boter op hun hoofd en dan kun je maar beter zwijgen.