De Jersey-melkkoeien van Hans Nieuwenburg en Tanja Wezendonk lopen op het perceel achter de ligboxenstal, tussen de bossen in Spankeren (Gld.). - Foto: Henk Riswick RundveeFoto

Kaas van eigen Jerseys, vlees van eigen stieren

Natuurinclusief, grondbonden, kringlopen én contact met de burger. Biologisch veebedrijf Nieuwenburg wil toekomstbestendig zijn.

Hans Nieuwenburg (55) en Tanja Wezendonk (44) hebben in Spankeren (Gld.) een biologisch veebedrijf met 65 Jersey-melkkoeien, 30 vaarzen, 60 Jersey- en kruislingstieren en 20 schapen. Ze pachten 135 hectare land. Er is ook een bio-boerderijwinkel. 60% van het bedrijfsinkomen komt van de melkveetak, de rest van stieren en de winkel. - Foto's: Henk Riswick

De veehouders wonnen onlangs in de categorie ‘Kwaliteitsproductie voor een zelfvoorzienende regio’ een Deltaplan Veehouderij Award van de Dierenbescherming. Ze zetten in op een toekomstbestendig bedrijf: biologisch, natuurinclusief, grondgebonden én bodemverbetering. Ook hebben ze qua voer en mest een gesloten kringloop en houden ze alle stiertjes aan. Contact met de lokale burger speelt ook een grote rol via de boerderijwinkel.

Nieuwenburg en Wezendonk kochten de boerderij met dan nog gangbare bedrijfsvoering in 2015 na 6 jaar van zorgvuldige voorbereiding. Ze wilden direct omschakelen naar bio. Ze haalden 76 drachtige Jersey-vaarzen uit Denemarken à €1.700 per dier. Ook pachtten ze 135 hectare natuurland - variërend van €200 tot €800 per hectare - van Natuurmonumenten en Landgoed de Geldersche Toren.

Het bedrijf ligt aan de rand van de uiterwaarden van de rivier de IJssel. Een deel van het gepachte natuurland kwam tijdens het hoge water onder water te staan. Rechts is de Geldersche Toren te zien.

De Jersey-melkkoeien lopen op het perceel achter de ligboxenstal, tussen de bossen. Volgens Nieuwenburg zijn Jerseys echte weidekoeien die weinig onderhoud vragen. Klauwbekappen is bijna niet nodig. Na het afkalven van een oudere koe moet je alleen melkziekte scherp in de gaten houden.

Fosfaat is wel een probleem. De Deense Jerseys arriveerden net na juli 2015; op de peildatum waren er nog geen dieren. Extra zuur was dat de veehouders het bedrijf al in 2013 wilden kopen, maar toen schermde de verpachter nog met een koper die uiteindelijk afhaakte. Ze mogen officieel alleen melkkoeien houden omdat ze nog in een gerechtelijke procedure zitten. Het steekt Nieuwenburg omdat het bedrijf als voorbeeldbedrijf gezien wordt. Al wil hij vooral vooruit kijken.

De ligboxenstal staat doorgaans leeg. Nu stonden er tijdelijk droge koeien vanwege separatie. Deze stal uit 1983 is vooral functioneel opgeknapt. Om de kosten te drukken is veel in eigen beheer gedaan en zijn vooral tweedehands materialen gebruikt. Dit geldt onder meer voor het voerhek.

De melkstal – een 2x8 60 graden-visgraat – kocht Nieuwenburg ook tweedehands. De gemiddelde melkproductie is de afgelopen 6 jaar gestaag gestegen van 4.800 tot 5.500 kg per jaar. De vet- en eiwitgehaltes liggen hoog; respectievelijk 5,8 en 4,2%.

Jerseys zijn gaan Holsteins. De gehaltes zijn goed, maar de producties liggen uiteraard lager. Nieuwenburg kan dan ook met een kleinere melktank uit. Alle melk gaat naar verwerker Aurora.

De jongveestal is van 1995 en is ook opgeknapt. Wederom vooral in eigen beheer en met tweedehands materialen. Er is een nieuwe kalverafdeling gekomen met strohokken, maar ook een voermengplaats en iglo’s.

De iets oudere kalveren liepen tijdens de Boerderij-reportage buiten. Hier halen Nieuwenburg en Wezendonk ze net op.

Geen computer of tablet. Alle kalvergeboortes zijn opgeschreven en hangen aan een muur in de bedrijfskantine.

Nieuwenburg en Wezendonk hebben een melkveebedrijf, maar houden ook al sinds het begin hun stiertjes aan. Die stieren - Jersey en Belgisch Witblauw-/Angus-kruisling – blijven tot hun derde op het bedrijf en lopen op natuurland in de uiterwaarden. Het past in de kringloopgedachte en anders gaan de stiertjes de gangbare vleeskalversector in. Nieuwenburg vindt dat verspilling van bio-vlees en Jerseys zijn met 25 tot 30 kg ook te mager.

In de huidige opzet worden jaarlijks zo’n 15 Jersey- en kruislingstieren dichtbij geslacht, bij Heinen in Zelhem. Jerseys noteren zo’n 250 kg geslacht gewicht en kruislingen 300 tot 350 kg. Opvallend is dat Nieuwenburg en Wezendonk veel in eigen beheer doen. Ze brengen en halen de stieren zelf en verpakken bij de slachterij. Dat doen ze aan de hand van hun eigen productlijst.

Het rundvlees gaat vervolgens terug naar de biologische boerderijwinkel. Die bevindt zich in een oude kapschuur. Nieuwenburg en Wezendonk verkopen er zuivel, vlees en graanproducten van het eigen bedrijf, maar ook streekproducten van bio-boeren in de buurt.

De boerderijwinkel is vorig jaar uitgebreid. De veehouders zoeken nadrukkelijk samenwerking met en draagvlak van burgers. En in een winkel komen boer en burger elkaar uiteraard tegen. Er is ook aansluiting gezocht bij de Deventer coöperatie Van Onze Grond.

Enkele rundvleesverpakkingen van de eigen Jerseys en kruislingen. De stieren worden bijna volledig verwaard. Op de niertjes en lever na geldt dit alleen niet voor het orgaanvlees.

Een combinatie van een eigen product en een product van een collega-melkveehouder. De kaas komt van melk van de eigen Jersey-koeien. Het ijs is dan weer gemaakt van melk van koeien van een collega in de buurt.

Nieuwenburg en Wezendonk verbouwen na de omschakeling van de pachtgrond (een groot deel was overigens al biologisch) ook bio-granen. Na het malen komt dit bijvoorbeeld als pannenkoekenmeel terug in de winkel.

De veehouders hebben daarnaast 20 schapen. Ook wordt 1,5 hectare gebruikt voor fruitteelt.

Reacties

  1. Mooi als je zo kunt ondernemen. Het is ook wel een vitrine hoe politiek en natuurorganisaties het willen ( laten zien). Door alles zelf te doen is er veel arbeid nodig. Dat zal wel opgelost worden door veel vrijwilligers of mensen die ‘s morgens met busjes gebracht worden en die geld meebrengen. Maar dit is het nieuwe boeren in nederland. Wen er maar aan.

    1. Ja Ploegmakers daar gaan ze heel coulant mee om, als de nvwa ze bij toeval prikt voor controle prikken ze gewoon een ander, het is immers een voorbeeld bedrijf!

Beheer
WP Admin