CBS verhoogt oogstraming gele uien, opbrengst aardappelen daalt

De definitieve oogstraming van het CBS voor gele zaaiuien ligt ruim 100.000 ton hoger dan de voorlopige raming van oktober 2023. De bruto-productie bedraagt in deze nieuwe raming 1,2 miljoen ton.

Volgens de definitieve oogstraming zijn per hectare aanzienlijk meer uien geoogst dan in oktober werd gedacht. In oktober werd rekening gehouden met een opbrengst van 41,5 ton gele zaaiuien per hectare, maar dat blijkt nu 46,2 ton te zijn. Een verschil van 4,7 ton per hectare. Vermenigvuldigd met een areaal van ruim 25.000 hectare kom je al snel in de buurt van 120.000 ton uien méér dan de voorlopige raming.

Lees verder onder de grafiek

Hogere opbrengst rode zaaiuien

Ook de rode zaaiuien leverden uiteindelijk meer opbrengst dan in de voorlopige raming was gemeld. Dit was al de verwachting in de markt, omdat men ervan uitging dat een deel van het areaal rode uien als geel in de landbouwtelling terecht was gekomen. In dat licht valt een toename van 12.000 ton nogal mee. Volgens de definitieve raming is aan rood 157.000 ton geoogst. Dat is nog steeds 20% minder dan de productie van vorig jaar. Per hectare hebben de rode uien 42,3 ton opgeleverd. Dat is 3 ton per hectare meer dan in de voorlopige raming.

Raming: totale oogst zaaiuien 9% hoger dan in 2022

De totale oogst aan zaaiuien in 2023 is nu geraamd op 1,3 miljoen ton. Dat is 9% meer dan in 2022. De stijging is het resultaat van 6,9% meer areaal en 2,7% hogere opbrengsten. De gemiddelde opbrengst per hectare komt uit op 45,7 ton per hectare.

Het CBS signaleert grote verschillen per regio. In de meeste teeltgebieden waren de opbrengsten vergelijkbaar met die in 2022, maar in het Noorden liggen de opbrengsten bijna 9% hoger. Akkerbouwers daar oogstten afgelopen jaar 50,4 ton per hectare. West-Nederland heeft de laagste opbrengsten met 38,1 ton per hectare. Dat wordt geweten aan verzilting van de grond en het gebrek aan zoet beregeningswater in de provincie Zeeland.

Opbrengst consumptieaardappelen omlaag

Consumptieaardappelen leverden volgens de definitieve oogstraming van het CBS in 2023 een opbrengst op van 45,8 ton per hectare. Dat is 1,2 ton minder dan de inschatting van oktober vorig jaar.

De geringere opbrengsten per hectare drukken het productiecijfer van consumptieaardappelen ten opzichte van de voorlopige oogstramingscijfers met iets minder dan 100.000 ton. Daarnaast valt het geoogste areaal met zo’n 75.000 hectare kleiner uit dan eerder verwacht. CBS gaat er namelijk van uit dat de totale productie zo’n 175.000 ton kleiner is dan de voorlopige raming.

Lees verder onder de grafiek

Extreem nat weer

Voorlopig mikken de rekenmeesters op een totale productie van 3,38 miljoen ton consumptieaardappelen. Dat is dan 5% minder dan de oogst van 2022. Hierbij is uitgegaan van een niet-oogstbare oppervlakte van 2,6%. Dat komt doordat een deel van de aardappelen niet is geoogst vanwege de extreem natte omstandigheden van eind vorig jaar. De vorst van begin dit jaar heeft een definitieve streep gezet door de mogelijkheid om deze aardappelen nog te kunnen oogsten voor de tafelaardappelmarkt of voor de aardappelverwerking.

Het CBS voorziet dat uiteindelijk een groter deel van de consumptieaardappelen moet worden afgeschreven als niet te oogsten. Dat zal het uiteindelijke productiecijfer nog wat verder drukken.

Ook omringende landen hebben te maken met kleiner dan verwachte oogsten als gevolg van het natte weer eind vorig jaar. Met name in België en Noord-Frankrijk zijn veel aardappelen in de grond gebleven. Deze twee landen zagen een grote oogst op zich af komen, maar door de weersomstandigheden is dat geen realiteit geworden.

Minder aanbod van granen

Ook het aanbod van granen zoals zomertarwe en zomergerst heeft flink te lijden gehad onder de weersomstandigheden. De bruto-opbrengsten van deze gewassen daalden met meer dan 50% vergeleken met 2022. Deze afname wordt toegeschreven aan een daling in zowel de arealen als de hectare-opbrengsten van de zomergranen. Door het extreem natte voorjaar konden de zomergranen niet of pas laat ingezaaid worden, wat resulteerde in kleinere graankorrels op sommige plaatsen.

Bruto-opbrengst zomertarwe en -gerst zeer laag

De situatie is voor zomertarwe en zomergerst zo nijpend dat de bruto-opbrengst per hectare het laagste niveau sinds het begin van deze eeuw heeft bereikt. Interessant is dat het aandeel van in de winter beteelde tarwe en gerst toeneemt. Zo werd vorig jaar 93% van de tarwe als wintertarwe geteeld, terwijl 42% van de gerst wintergerst betrof – een historisch hoog percentage. De bruto hectare-opbrengst van wintertarwe lag 13% lager dan een jaar eerder, terwijl die van wintergerst vergelijkbaar bleef. Al met al was het totale aanbod aan granen in 2023 lager dan het jaar ervoor, met een daling van 7,4% voor tarwe en 20,3% voor gerst.