Boerenprotesten verspreiden zich door Europa

In Frankrijk is er de actie ‘Marche sur la tête’, borden van dorpen en steden die, net als destijds in Nederland met de vlaggen, op de kop werden gedraaid. Een protest tegen de vele regelingen die het werken lastig tot onmogelijk maken en het gebrek aan begrip bij de overheden.

Duitse boeren gefrustreerd

In Duitsland sloeg de vlam in de pan nadat de regering de accijnsvrijstelling voor diesel wilde afschaffen. Dat schoot de boeren, die net als in Frankrijk het zat zijn om steeds met nieuwe beperkingen te worden geconfronteerd, in het verkeerde keelgat.

Poolse boeren tegen import

En dan hebben we nog Polen waar boeren in opstand kwamen tegen de uitvoer van landbouwproducten uit Oekraïne naar de Europese Unie, maar vooral naar hun land. Graan, maar ook suiker, bieten en vleesproducenten in heel Europa hebben last van de goedkope producten.

Europese boerenbonden spreken zich uit

Afgelopen week kwamen de grote boerenorganisaties, onder leiding van Copa-Cogeca, op bezoek bij de Eurocommissaris van Landbouw om te klagen. “Wat er in Oekraïne gebeurt, is ondraaglijk en het is onze plicht en in ons belang dat landen van de Europese Unie het land blijven steunen”, verklaarde de boerenvereniging na afloop van het gesprek.

Boeren eisen redelijke bijdrage

“Wij willen best ons steentje bijdragen, maar dan moet het wel redelijk zijn. Nu draagt de landbouwsector een onevenredig groot deel van de pijn”, aldus Copa-Cogeca. De organisaties, waaronder verder de Europese pluimveeverwerkers, de suikerfabrikanten, de federatie van maisproducenten, de bietenkwekers en de eierproducenten willen dat er naar andere maatregelen wordt gekeken, omdat anders heel veel bedrijven het loodje zullen leggen.

Oproep voor betere exportmogelijkheden

De organisaties willen dat Europa meer doet om de landbouwproducten die voor de wereldmarkt zijn bestemd, via de Zwarte Zee te laten afvoeren. Er is niet veel ruimte, omdat heel veel havens zwaar zijn beschadigd, maar de landbouwclubs vinden dat er toch meer kan dan nu het geval is. Verder moeten de zogenoemde ‘Solidarity Lanes’, de veilige wegen waarlangs over land de landbouwproducten nu het land verlaten beter gaan functioneren. Zo moet vooraf duidelijk zijn wat de eindbestemming is van bijvoorbeeld graan of mais, zodat het niet opeens op de lokale markten, in onder andere Polen, terecht kan komen.

Toekomstige maatregelen en dialoog

En verder willen ze garanties dat ook in de toekomst Oekraïne de EU niet kan overspoelen met goedkope producten. Er wordt gedacht aan quotering, en de fytosanitaire regels moeten beter worden nageleefd.

Reactie vanuit Brussel

In Brussel wordt het ongenoegen van de boeren in heel Europa ook opgemerkt. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen heeft in september een dialoog beloofd, maar tot op heden is dat gesprek nog niet begonnen. Volgende week trappen de landbouwministers de discussie af tijdens hun maandelijkse bijeenkomst. Wat minister Piet Adema daar precies gaat zeggen weet hij nog niet, omdat niet duidelijk is waar de dialoog over moet gaan en wie eraan deelnemen. Veel verder dan ‘het kabinet verwelkomt het initiatief…de dialoog is noodzakelijk…het kan de verbinding versterken…en er moet een gezamenlijke Europese visie komen…met een duurzaam toekomstperspectief voor de landbouw’ komt het kabinet niet in een brief aan de Tweede Kamer.

Politieke druk neemt toe

En de tijd dringt voor de politiek. Want niet alleen zwelt het protest in Europa aan, er staan ook verkiezingen voor de deur. De oplopende spanningen en groeiende onvrede onder boeren vormen een belangrijk thema in de aanloop naar deze verkiezingen, waarbij de aandacht voor duurzame landbouw en eerlijke handelspraktijken centraal staat.

Lees ook column Vergaderboer: ‘Moeten de trekkers weer de weg op?’

Medeauteur: ANP