Boeren werken aan basisonderwijs

Veertig boeren uit de provincie Utrecht hebben zich verenigd in Boerderij in de kijker. Samen verzorgen ze educatie aan basisschoolleerlingen. Door subsidie van overheden en bedrijven kost het scholen niets en kunnen boeren kinderen het boerenleven bijbrengen.

Dat kinderen niet meer weten waar melk vandaan komt, wordt in bijna elke campagne voor boerderijeducatie aangegrepen. In Utrecht is dat allang niet meer nodig. In 2007 zijn boeren zich gaan verenigen in Boerderij in de kijker. Samen zorgen ze er voor dat basisschoolleerlingen in de hele provincie meer leren over het agrarisch bedrijf en voedselproductie.

In de Utrechtse Venen en de stad Utrecht gaat Boerderij in de kijker nu het vijfde seizoen in. Begonnen werd met twintig boeren, inmiddels is dit uitgebreid naar veertig. Ook de belangstelling van scholen neemt toe. Van 127 basisschoolklassen in 2007 naar ongeveer 480 klassen in 2011. Daarmee komt het aantal kinderen dat per jaar Utrechtse boerderijen bezoekt op 12.000.

Het project is een initiatief van Agrarische Natuurvereniging De Utrechtse Venen, in samenwerking met de Milieudienst Noord-West Utrecht, Natuur- en Milieucommunicatie Utrecht en LTO Noord.
Boeren zorgen zelf voor de lessen op hun boerderij. Ze zijn opgeleid tot educatieboer en moeten een diploma voor bedrijfshulpverlening hebben. Een bezoek aan de boerderij is onderdeel van een lespakket dat is ontwikkeld door Boerderij in de kijker samen met de Utrechtse centra voor natuur- en milieueducatie (NME).

Er zijn twee pakketten ontwikkeld. In het project De koeien van Boer Jan leren kinderen in groep 3 en 4 van de basisschool over dieren op en rond de boerderij. Ze krijgen eerst lessen in de klas en sluiten die af met een bezoek aan de boerderij. Scholen krijgen werkbladen voor de leerlingen en een docentenhandleiding, zodat de docenten voordat er een bezoek aan de boerderij komt, de kinderen meer kunnen vertellen over de agrarische sector.

Voor kinderen uit groep 5 en 6 is er het project Superboer. Daarbij leren de kinderen meer over de herkomst van het voedsel. Scholen kiezen zelf welke sector ze bezoeken. Er doen fruitteeltbedrijven, vleesveehouders, kaasboerderijen en melkveehouderijen mee.

Deelnemende boeren vinden het belangrijk kinderen iets bij de brengen over de agrarische wereld en de herkomst van voedsel. Bovendien is het een mooie verbredingstak. Boeren krijgen 125 euro per klas die ze ontvangen. Voor de Utrechtse scholen is het in ieder geval in 2011 nog gratis. Gemeenten, de provincie Utrecht, Europese subsidies en het bedrijfsleven financieren de boerderijeducatie.

In Utrecht hebben de boeren het project samen opgezet met de centra voor natuur- en milieueducatie. Ze willen hun vereniging uitdragen in de rest van Nederland, zodat ook andere provincies hun voorbeeld kunnen volgen. Bovendien willen ze bij gemeenten het belang van boerderijeducatie benadrukken, zodat gemeenten in hun begroting ruimte maken voor een bijdrage aan boerderijeducatie.

Onlangs is de tevredenheid van scholen, leerkrachten, kinderen en ouders over de boerderijprojecten gepeild. Iedereen bleek bijzonder positief. Dat blijkt ook uit het feit dat het aantal deelnemers steeds verder groeit.

Volgens Boerderij in de kijker is het wel essentieel dat er een bijdrage blijft van overheden en bedrijfsleven, waardoor er voor de scholen geen kosten zijn. Dat verlaagt de drempel om mee te doen aan het project. In Utrecht is het project sinds 2007 over steeds meer regio’s uitgebreid. Het is de bedoeling dat dat ook in de rest van het land gebeurt.

Er zijn veel meer organisaties waarin educatieboeren zijn verenigd, maar het voordeel van het per provincie aanpakken, is volgens Boerderij in de kijker de financiering en de afstemming met lokale organisaties als de centra voor natuur- en milieueducatie. Ze grijpen het vijfde seizoen van hun vereniging dan ook aan om het bij meer boeren onder de aandacht te brengen en zo meer boeren te bewegen kinderen op hun bedrijf te ontvangen en dingen te vertellen over het boerenleven.

Ook voor de BSO

Deelnemende boeren ontvangen niet alleen schoolklassen, maar ook kinderen van de buitenschoolse opvang (BSO). Enkele educatieboeren van Boerderij in de kijker bieden een speciaal programma voor de BSO, bijvoorbeeld voor de woensdagmiddag of in de schoolvakantie. Boeren maken samen met de BSO een programma voor de kinderen. Daarvoor krijgt de boer ongeveer 50 euro per uur. Dit wordt niet altijd betaald door overheden en bedrijfsleven, maar in sommige gevallen door de BSO zelf. Er zit niet, zoals op de scholen, voorbereiding aan vast. Kinderen gaan gelijk naar de boerderij om daar in de praktijk kennis te maken met het boerenleven.