Antibioticavrije vleesvarkenshouderij: toekomstmuziek?

Varkenshouders twijfelen over het voortbestaan van de varkenscyclus, maar ik geloof er nog in.

Vleesvarkenshouders verdienden de afgelopen vier jaar gemiddeld genomen te weinig. Komt dat weer goed? De meningen verschillen. Varkenshouders twijfelen over het voort-bestaan van de varkenscyclus, maar ik geloof er nog in. Daarmee wordt ook rekening gehouden bij het invullen van de financiële behoefte van klanten. Maar is er dan niets veranderd?

Discussie

Onlangs organiseerden we bij de ING een bijeenkomst met managers uit de agrarische sector om te spreken over de agrarische sectoren met uitzicht op 2020. Aangezet door een econoom en een futuroloog discussieerde ik met een aantal gasten over de intensieve veehouderij. We scherpten uiteindelijk aan op de vleesvarkenshouderij. Misschien niet geheel verrassend kwamen we tot de conclusie dat de laatste 20 tot 30 jaar weinig is ontwikkeld in deze sector. Het mesten van varkens draait om een vaste leverancier van biggen (of de goedkoopste), all in-all out per afdeling, medicineren of niet, voer enigszins afgestemd op de leeftijd van de dieren en het afleveren tegen de beste prijs.

Topprestaties

Het gekke is dat varkenshouders over de hele wereld anders werken dan varkenshouders in Nederland. De vleesvarkens zijn daar meestal dienstbaar in de keten. Zo las ik vandaag nog in een vakblad het verhaal van de Amerikaanse familie Maschhoff. Zij gelooft overigens ook nog in de varkenscyclus. In zo’n varkens-keten hoeft het vleesvarken niet optimaal te produceren. Antoon van den Berg zei het zo treffend tijdens het eerste debat bij Johnny Hogenkamp: ‘In een keten hoeft niet elke schakel topprestaties te halen, het totaal van alle onderdelen samen bepaalt de rentabiliteit’. Misschien is dit wel de reden waarom de fokkerij wereldwijd niet gespitst is op een topprestatie van het vleesvarken: niemand, behalve de Nederlandse mester, is erbij gebaat.

Verandering

Maar nu gaat het veranderen. Vleesvarkenshouders krijgen gehoor bij vermeerderaars die biggen gaan produceren die een hoge groeiefficiëntie en slachtkwaliteit combineren. De biggen worden all in-all out opgelegd per locatie. Prijsschommelingen worden opgevangen doordat de ondernemer meerdere locaties aanstuurt. Opwarmen van de stal kost wel energie, maar die is duurzaam te verkrijgen uit mestvergisting, zonnewarmte of warmtewisseling. Als er al een aardgasaansluiting is, dan wordt die gebruikt voor het afleveren van groen gas. De varkenshouder haalt neveninkomsten uit energieproductie en heeft een gewaardeerde plaats in de maatschappij. Is dit toekomstmuziek?

Voerindustrie innoveert

Het gaat verder: de voerindustrie gaat innoveren. Dat is misschien al tientallen jaren nauwelijks gedaan. Ik drukte me in de discussie iets te stellig uit, wat me op een lesje mengvoer kwam te staan. De afspraak is gemaakt. De varkenshouder gebruikt in 2020 al jaren alleen curatieve antibiotica uit de productgroepen die wereldwijd zijn toegestaan voor dierlijk gebruik. Wat zou dat mooi zijn.

Economische cyclus

Ik werk ruim 30 jaar aan de rand van de varkenshouderij, en nu precies 25 jaar bij de ING. In die tijd is de opbrengstprijs van vleesvarkens gedaald. Logisch dat de bedrijfsomvang is gestegen per locatie. Het aantal varkenshouders is sterk gedaald en zal nog verder dalen. Wat echter blijft in een vrije markt is de economische varkenscyclus. Werkelijk.