Samen zaken aanpakken heeft boeren vroeger veel opgeleverd. De boer van nu is minder ondernemend.
Nog even terug naar de bedrijfsovername door jonge boeren. Ik pleitte in mijn vorige blog voor een grondbank, die bij bedrijfsovername de grond koopt en verpacht aan de jonge boer. Daar kan de overheid behulpzaam bij zijn met het storten van risicodragend vermogen.
Nieuwe generatie pachtboeren
Hanna vindt het geen goede oplossing: “Je creëert dan een nieuwe generatie pachtboeren, terwijl je vindt dat een boer eigen grond moet hebben. Pachtgrond vind je maar niks. Alleen als aanvulling op de eigen grond. Dan ben je tegenstrijdig bezig met zo’n grondbank, waar de overheid een grote vinger in de pap heeft.”
Ik vraag hoe haar oplossing er dan uitziet.
“De boeren moeten zelf zeggenschap over de grond hebben. Dat kan in een coöperatie waar de overheid geld in stort. De coöperatie koopt de grond van de stoppende boeren en geeft die uit aan de leden. De leden hebben een aandeel in de coöperatie en ontvangen rendement. Dat komt uit de inkomsten van de pacht.”
“Dan krijg je ook dat jonge boeren pachters worden”, werp ik tegen.
Boeren moeten weer ondernemend worden. Dat waren ze vroeger veel meer
“Je moet me uit laten praten. Boeren moeten weer ondernemend worden. Dat waren ze vroeger veel meer. Kijk naar de oprichting van coöperaties. Boeren namen samen risico’s en stichtten fabrieken. Ze stortten geld om bij te kunnen lenen. Dat zouden boeren met een opvolger nu ook moeten doen.”
Doodlopende weg
Ik ben het met Hanna eens dat onze voorvaderen ondernemender waren. Samen de zaken aanpakken heeft ons veel opgeleverd. Maar gezamenlijkheid is tegenwoordig ver te zoeken. Het is ieder voor zich en de overheid voor ons allen. Misschien is dat wel een doodlopende weg.
“Bij de bedrijfsovername moet het probleem van de overdracht anders worden aangepakt. De grond eerder overbrengen in een coöperatie en vaststellen wat de waarde is. Voor die waarde – mogelijk geïndexeerd – kan de jonge boer terugkopen. Dat kan al beginnen tijdens de maatschap met de ouders. Wedden dat de overname dan soepeler verloopt?”, blijft Hanna doorgaan.
Ik zie veel apen en beren op de weg, maar zal er over nadenken.