Akkerbouw ziet af van producentenorganisatie

Den Haag – De akkerbouw gaat geen producentenorganisatie oprichten. De regels blokkeren dat, stellen de akkerbouwvakbond NAV en LTO-Akkerbouw.

De NAV, LTO en het NAJK (jonge boeren) werken al maanden aan een producentenorganisatie voor de akkerbouw, omdat de productschappen worden opgeheven. Via een producentenorganisatie (PO) wilden de drie organisaties activiteiten ontplooien ten behoeve van de akkerbouw, zoals landbouwkundig onderzoek. Voorheen werd dit geregeld via het Productschap Akkerbouw.

Daarvoor moeten heffingen opgelegd kunnen worden, zegt NAV-voorzitter Teun de Jong. “De regels schrijven voor dat een PO alleen kan worden opgericht door individuele boeren en niet door sectororganisaties, zoals NAV, LTO en NAJK. Bovendien verklaart de overheid een maatregel of heffing pas algemeen bindend, als minimaal 60 procent van de akkerbouwers lid is. Dat zien wij niet gebeuren.”

De organisaties richten zich nu op de brancheorganisatie (BO) voor de akkerbouw, die wordt opgericht. Daar zitten ook de toeleveranciers en afnemers in. De Jong: “Een BO kan wel worden opgericht door sectororganisaties. Daar is geen individueel lidmaatschap voor nodig. Bovendien kun je dan per onderdeel van de keten afspraken maken, die algemeen verbindend zijn en dus ook gelden voor boeren of bedrijven die niet zijn aangesloten.”

Maar de overheid erkent alleen een brancheorganisatie per product, zegt De Jong. “Dat is voor de akkerbouw onmogelijk, met al die gewassen. Dan krijg je een bureaucratische moloch die totaal versplinterd is. Alle partijen in de akkerbouw willen één brancheorganisatie voor de hele akkerbouw. Maar we lopen tegen een muur van politieke onwil aan.”

Ook LTO-Akkerbouw pleit voor een brancheorganisatie voor de hele akkerbouw, zegt voorzitter Jaap Haanstra. “Maar die moet niet per gewas worden georganiseerd. Hoe krijg je dan gewasoverstijgend onderzoek van de grond, naar bijvoorbeeld mineralengebruik of bodemvruchtbaarheid. Dat wordt heel erg moeilijk.”

Als Brussel toch eist dat een brancheorganisatie per gewas moet worden opgezet, dan hoopt Haanstra op hulp van Den Haag. “De overheid zou dan elementen uit de huidige wet op de PBO’s overeind kunnen houden, zodat het toch mogelijk blijft om ketenbrede afspraken te maken.”