Dierenartsen bestellen verboden Duits vaccin tegen blauwtong

Nederlandse dierenartsen bestellen het verboden Duitse vaccin tegen blauwtong om dieren tijdig te kunnen beschermen voor het nieuwe knuttenseizoen. Dierenartsen riskeren hiermee een boete van €5.000, veehouders een boete van €2.500. Het ministerie van landbouw verwacht dat er in Nederland in mei een veilig toegelaten vaccin beschikbaar is.

Hoewel het in Nederland verboden is, bestellen dierenartsen toch het autovaccin tegen blauwtong serotype 3 dat in Duitsland is ontwikkeld. Volgens Reinard Everts, directeur van de Nederlandse Schapen- en geitenfokkersorganisatie NSFO, gaat het om zeker tientallen dierenartspraktijken die het vaccin besteld hebben of overwegen om dit te doen. Ook de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde (KNMvD) heeft signalen ontvangen dat dierenartsen overwegen het vaccin te bestellen. 

Everts, zelf ook dierenarts, begrijpt dat dierenartsen het vaccin willen gebruiken, nu er in Nederland nog geen vaccin beschikbaar is. “Gelet op de argumentatie van de Duitse deskundigengroep blauwtong is dit erg begrijpelijk. Zij geven aan vanaf mei al significante problemen van BTV-3 te verwachten. Een geregistreerd vaccin is dan nog niet te verwachten en immuniteitsopbouw na vaccinatie zal ook nog zo’n drie weken duren”, aldus Everts. 

KNMvD begrijpt dierenartsen

“Wij begrijpen heel goed dat dierenartsen het autovaccin dat in Duitsland is toegelaten ook in Nederland willen inzetten om ziekte en sterfte bij runderen en schapen te voorkomen, zolang er geen geregistreerd vaccin beschikbaar is”, aldus Joost van Herten van de KNMvD.

“Het is bijzonder jammer dat er tussen lidstaten blijkbaar verschil van inzicht bestaat bij de interpretatie van de voorwaarden die de EU-diergeneesmiddelverordening stelt aan de inzet van autovaccins.” De KNMvD wijst dierenartsen erop dat gebruik van het vaccin op eigen risico van dierenarts en veehouder is, zolang er geen formele toestemming is van LNV voor gebruik van het vaccin.

Risico’s aan werkzaamheid en veiligheid vaccin

Aan het gebruik van een vaccin zitten risico’s. “Het gaat hier om een vaccin dat niet getest is op veiligheid en werkzaamheid en daar zitten risico’s aan. Aan de andere kant zou het autovaccin mogelijk wel ziekte en sterfte bij schapen en runderen kunnen voorkomen”, zegt Van Herten.

“Aan het gebruik van autovaccins zit altijd een risico: de veiligheid en effectiviteit is vooraf niet bewezen. De voorschrijvend dierenarts dient daar rekening mee te houden. Wel is van het producerende Duitse laboratorium bekend dat zij op een nette en zorgvuldige wijze autovaccins maken”, vult Everts aan.

Boetes tot € 5.000

Mede vanwege de risico’s op vervuiling van het vaccin met andere ziektekiemen en de onbekendheid over de werking van het vaccin staat het ministerie het gebruik ervan niet toe. “Als de NVWA bij reguliere controles ziet dat er illegaal gebruik wordt gemaakt van diergeneesmiddelen, dan zullen zij hierop handhaven. De boete voor de dierenarts is € 5.000. De boete voor de veehouder, als het autovaccin daar aangetroffen wordt, is € 2.500”, laat een woordvoerder van het ministerie weten.

LNV: blauwtongvaccin in mei beschikbaar

Het ministerie gaat er vanuit dat er in mei een veilig en werkzaam vaccin voor de Nederlandse markt beschikbaar is. Meerdere vaccinproducenten zouden bezig zijn met de ontwikkeling van een vaccin. De overheid probeert dit proces waar mogelijk te versnellen door versnelde procedures bij toelating.

Duitsland staat gebruik vaccin toe in noodsituaties

Het autogeenvaccin is een geïnactiveerd vaccin gebaseerd op een virusisolaat dat is verkregen van een bedrijf in Noordrijn-Westfalen. Het gebruik is vanwege diergeneesmiddelenvoorschriften door het ministerie alleen toegestaan in noodsituaties op bepaalde bedrijven. Dit zijn bedrijven met runderen, schapen en geiten in de deelstaten Noordrijn-Westfalen en Nedersaksen.

Een autovaccin is in Nederland alleen toegestaan voor bedrijfsgebonden ziektes en niet voor grote dierziektes zoals blauwtong. De uitlevering van het vaccin is in Duitsland begonnen. Voor zover bekend is het nog niet aan Nederlandse dierenartsen uitgeleverd.