150 jaar: een feestje waard of juist niet?

Hoe ver is de huidige coöperatieve bank verwijderd van de coöperatie voor de kleine middenstand, voor de boeren, die ze ooit was?

Ik las het Boerderij-artikel ‘Rabo roept op tot weidegang’, met daaronder emotionele reacties als: ‘Boeren roepen RABO op tot FINANCIEREN’. Een dergelijke reactie is niet zomaar geplaatst, het leek me eerder een noodkreet. Er zijn meer mensen die met dezelfde gedachte rondlopen, zoals Cees Maas. Hij plaatste vrijdag 20 december 2013 een column ‘Agrarische sector moet zelf een bank oprichten’ op de site van Boerenbusiness.

Coöperatieve Rabobank

Bizar is dat precies 150 jaar geleden de burgemeester van een klein dorp in Duitsland rondliep met ongeveer hetzelfde idee, en hij voerde het nog uit ook! Friedrich Wilhelm Raiffeisen zag hoe onder meer de boerenbevolking leed onder het juk van de woekeraars waarvan zij afhankelijk waren. Hij besloot om daar wat aan te doen. In 1864 richtte hij een nieuwe bank op: de Heddesdorfer Darlehnskassenverein. Hét voorbeeld voor vele coöperatieve banken, waarvan er nu wereldwijd 330.000 zijn. De Coöperatieve Rabobank is er een van.

Twee jaar later geeft Raiffeisen zijn boek: Die Darlehnskassen-Vereine als Mittel zur Abhilfe der Noth der ländlichen Bevölkerung, sowie auch der städtischen Handwerker und Arbeiter: praktische Anleitung zur Bildung solcher Vereine, gestützt auf sechszehnjährige Erfahrung als Gründer derselben uit. Heel interessant om te lezen, al te beginnen bij het eerste Kapittel, Seite 2 (pag. 8 van het document.

Rentepercentages

Banken kunnen onbeperkt geld lenen bij de Europese Centrale bank voor maar 0,25 procent. Dit geld zou bedoeld zijn om ondernemers door de crisis heen te helpen, ze beter te financieren tegen een lage(re) rente. Merkt u daar iets van? Ik niet. Banken vinden kleine tot middelgrote ondernemers een risicogroep. Dat is voor hen de reden om bij leningen of kredieten een hoge rente te vragen.

Hier in Duitsland durven sommige coöperatieve volksbanken bij roodstand meer dan 18 procent rente te vragen en bij kredieten 16 procent. Bij creditstand echter betaalt de bank 0,0 procent rente uit.

Onze bank verhoogde nog niet zo lang geleden plots de kredieten met bijna 5 procent, zonder verdere mededeling. Heeft de bank dan toch gelijk, dat boeren een risicogroep vormen? Want dat was de reden die de medewerkers meermalen opgaven toen ik hen ernaar vroeg. Maar waarom worden grote boeren dan sneller gefinancierd dan kleinere, tegen minder hoge renten? Waarom krijgen kleinere boeren een afwijzing als ze een lening aanvragen? De banken die willen financieren zijn alleen geïnteresseerd in leningen boven de €1.000.000.

De gewone man/vrouw

Ik, als eenvoudige boerin, snap het niet. Neem nu Rabobank en het Libor-schandaal waarvan de leiding gewoon afwist. Er rollen een paar koppen bij Rabo van mensen die of toch een paar maanden later met pensioen zouden gaan, of die hoogstwaarschijnlijk met een gouden handdruk vertrekken. Een handdruk die Jan Modaal in zijn hele leven niet bij elkaar zal verdienen. Rabo betaalt een boete waarvoor de Rabo-klanten op een of andere manier zullen opdraaien, want zo is het wel. Wat doet het woord ‘Raiffeisen’ in de naam van een bank die boeren wel eventjes zal vertellen dat ze hun koeien meer naar buiten moeten doen, ‘al is het 100 van de 300, voor het oog’. En wat beweert deze bank in de eerste minuut van dit wervingsfilmpje: ‘Het begon allemaal een eeuw geleden, op het platteland, voor de gewone man, door de gewone man. Wij zijn een plattelandsbank, wij drijven op de trouw van onze leden’. De bank bestaat heden  ten dage nog door deze gewone man waarvoor ze is ontstaan!

Bescherming tegen woekeraars

Hoe komt het dat banken, die in mijn ogen voor een groot deel dé veroorzakers zijn van de crisis, steeds verder de kranen dichtdraaien, waardoor de ene na de andere onderneming en het ene na het andere familiebedrijf failliet gaat, goedlopend of niet? Zie ik het te scherp? Zie ik het verkeerd? Wat betekent het woord Raiffeisen in de naam van een bank gesticht om kleine ondernemers en boeren te beschermen tegen woekeraars, nog voor coöperatieve bank anno nu? En bij welk rentepercentage wordt een bank die onder de Raiffeisenbank valt een woekeraar? Deze vragen zou ik maar wat graag willen stellen aan de opvolger van de heer Piet Moerland, die vanwege de Liborfraude een paar maanden voor zijn pensioen opstapte. Ik raak er steeds meer van overtuigd dat Rabo sinds lang zijn oorspronkelijke doelstelling is vergeten. Het gaat alleen nog om winst maken, desnoods over de ruggen van de eigen leden en het eigen personeel heen.

Honderdvijftig jaar Coöperatieve Raiffeissenbank. Een mijlpaal. Om te vieren. Maar niet op deze manier. Friedrich Raiffeisen zou zijn naam hieraan nooit hebben willen verbinden. Nooit.