‘Concepten moeten anders’

Ooit komt een einde aan de productiviteitsstijging. Er moet worden gezocht naar een nieuw verdienmodel.

Zestien levend geboren biggen, 33 biggen gespeend, 900 gram groei. Onze varkenshouderij is de absolute wereldtop. Ondanks hoge arbeids- en mestkosten weten we door productiviteit en efficiëntie toch marge te halen. Maar hoe lang nog? Wanneer bereiken we de bovengrens van onze productie? Een keer houdt het op, zou je zeggen.

Heel de wereld kijkt met een vergrootglas naar onze prestaties. Tienduizenden ondernemers keken afgelopen week op Eurotier naar de nieuwste ontwikkelingen. Kennis gaat in een paar minuten de wereld over. Vele bedrijven proberen mee te profiteren en verkopen kennis, fokmateriaal en innovaties. Ik geef ze geen ongelijk. Er liggen enorme markten met grote zakken geld.

‘Buitenland nadert met grote sprongen’

Ik sprak daar een Nieuw-Zeelander met 3.700 koeien. Hij gaf aan hoe hard de ontwikkelingen in zijn land gaan. Niet alleen daar; ook in Spanje, Rusland en China zie ik grote integraties ontstaan, die duizenden zeugen huisvesten. Kennis wordt gekocht in Europa. Buitenlandse managers worden ingevlogen. We moeten beseffen dat het buitenland ons met grote sprongen nadert.

De wereldbevolking zal stijgen naar 9 miljard in 2050 en 12 miljard in 2100. Ik geloof alleen niet dat wij die gaan voeden. De strijd om de laagste kostprijs lijken we te gaan verliezen. We zullen veel meer moeten denken in concepten, maar dan niet in de huidige vorm.

‘Macht in eigen hand houden’

Veel agrariërs zijn al in concepten gestapt, zoals Beter Leven. Al jaren ben ik sceptisch als het gaat om concepten. Concepten zijn vaak eigendom van milieubewegingen en supermarkten, en geven slechts een minimale vergoeding voor meerkosten. De voordelen zijn marginaal, de investeringen zijn hoog en de regels worden door anderen bepaald en continue gewijzigd.

Als we echt meerwaarde willen bereiken, moeten we de macht in eigen hand houden en meer naar grote merken als Red Bull kijken. Waarom koopt iedereen Red Bull, terwijl het de duurste energiedrank is? Emotie, smaak en beleving … Daar liggen de kansen. Dezelfde Nieuw-Zeelander vertelde mij over de Nieuw-Zeelandse kiwi’s. Ruim 50% van hun kostprijs is marketing. Ze zijn de duurste in de wereld, en toch worden ze overal gekocht.

‘Nederlands vlees moet een merk worden van smaak, emotie en beleving’

We blijven te veel hangen in het oude systeem. Het moet anders. Al eerder schreef ik over de Black Angus-biefstuk. Dat moet met Nederlands varkensvlees toch ook kunnen? We moeten meer eindproducten maken en slimmer omgaan met mooie termen als pulled pork, pork jerky’s en bacon. Dat verkoopt vele malen beter. Nederlands vlees moet een merk worden van smaak, emotie en beleving. Het is een lange weg die samenwerking vergt, maar er liggen absoluut kansen om onderscheidend te zijn. We moeten ons in ieder geval niet binden aan supermarkten zoals in de huidige concepten, maar zorgen dat ze afhankelijk worden van ons.